BIO

Born on 25 May 1958 in Nadarzyn; son of the literary historian and editor Jerzy Kądziela and the pedagogue Teresa, née Żółkowska. He attended the Narcyza Żmichowska Grammar School in Warsaw. While still a pupil, his extensive letter to the editors of the Catholic weekly "Tygodnik Powszechny" was published in 1974 (no. 36) under the title O pracy społecznej w szkole – inaczej (On social activism in schools – a different perspective). It was a polemic with Prof. Andrzej Grzegorczyk's article Praca społeczna w szkole (Social activism in schools). While at grammar school, he attended independent lectures on recent history and Polish culture. In the late 1970s he participated in political, social, historical and literary debates at the Warsaw Section of the Club of Catholic Intelligentsia (KIK), becoming a full member of the Club in 1978. He started studying Polish philology at the University of Warsaw (UW) in 1977, graduating with a master's degree in 1984. During his studies, he spent one year as chair of the Warsaw Circle of Polish Philology Scholars (Warszawskie Koło Polonistów) and also co-edited its almanach "Z archiwum Warszawskiego Koła Polonistów”. His first published piece of literary criticism was Obowiązek odpowiedzialności (The Necessity of Responsibility), which was a review of Jan Józef Szczepański's Autograf (Autograph). It appeared in "Nowe Książki" (1981, no. 2). He continued to collaborate occasionally with this periodical as a reviewer until 1996. Following the imposition of martial law in December 1981, he worked for the Evidence and Information Section of the Primate's Aid Committee for Individuals Deprived of their Freedom and their Families (Sekcja Ewidencji i Informacji Prymasowskiego Komitetu Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i Ich Rodzinom). In autumn 1981, he started collaborating with the monthly "Więź", while from mid-1982 he took up a post at the publication, initially as deputy secretary of the editorial board before serving as director of the literary section. He was appointed to "Więź"'s Editorial Board in 1984. He published articles and literary reviews in the monthly between 1981 and 2000 (likewise as P.K. and PK). He also published in several religious-cultural periodicals: "Tygodnik Powszechny" between 1983 and 1986, the quarterly "Znaki Czasu" in 1986 (using the pen name Jan Makowski), the Wroclaw-based bi-weekly "Nowe Życie" (1983-89; including a series of interviews with writers), and "Przegląd Katolicki" (in 1984-85; here he published literary articles, including some using the names: S.Ż., Stanisław Żółkowski, Stefan Żółkowski). He became director of the publishing house Biblioteka Więzi in 1986. He completed the Postgraduate Editorial and Textual Studies Postgraduate Programme at the Faculty of Polish Philology at UW and the Institute of Literary Research of the Polish Academy of Sciences (IBL PAN) in 1987. From 1987 to 1989, and again in 1996, he was in Paris and London on research fellowships, conducting studies in Polish libraries and international archives. From 1988 to 1992 and again from 1994 to 1999 he published articles on émigré literature in the "Przegląd Polski" supplement of the New York-based newspaper "Nowy Dziennik". From 1993 to 1996, he was an editor at the publishing house Oficyna Wydawnicza Interim (which became Wydawnictwo Książkowe Twój Styl), working on the series Utwory Nieznane (Unknown Works), which presented the works of the most outstanding Polish émigré writers. He began collaborating with the quarterly "Zeszyty Literackie" in 2001. He became a member of the Polish PEN Club in 2012. In 2012, he received the Editorial Prize awarded by the quarterly "Zeszyty Literackie", while in 2014 he was awarded the Prize of the London-based Union of Polish Writers Abroad for his literary oeuvre and editorial work. He received the Knight's Cross of the Order of Polonia Restituta in 2008. He married the doctor Katarzyna Nassalska in 1984. They have three children, the sports journalist Tadeusz (b. 1986), the translator of German texts Krystyna (b. 1988), and Teresa (b. 2001). He lives in Podkowa Leśna.

Twórczość

1. Stosunki państwo — Kościół w latach 1945-1965. [Szkic historyczny]. Warszawa: Oświata Niezależna* 1986, V, 45 s. Zeszyty Edukacji Narodowej. Kościół Katolicki w Polsce.

Autor podpisany pseudonimem: Stanisław Bobowski.

2. Kościół a państwo w Polsce 1945-1965. [Szkic historyczny]. Wrocław: Biblioteczka „Nowego Życia 1990, 80 s. Biblioteczka „Nowego Życia.

3. Tematyka emigracyjna w „Więzi” 1958-1993. Bibliografia. Warszawa: Biblioteka „Więzi 1993, 15 s.

4. Libella. 1957-1997. Historia i współczesność. Warszawa: Libella 1997, 145 s.

Dot. Społecznego Zjednoczenia Przemysłowego „Libella”.

5. Biblioteka „WIĘZI. Katalog. Warszawa: Biblioteka „Więzi 1998, IV, 98 s.

Opis tomów 1-103 kolekcji Biblioteka „Więzi.

6. Twórczość Zbigniewa Herberta. Monografia bibliograficzna. T. 1-2. Warszawa: Towarzystwo „Więź”, Instytut Dokumentacji i Studiów nad Literaturą Polską, Oddział Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza 2009, 707 + 248 s. Biblioteka „Więzi, t. 236.

7. Biblioteka „Więzi. Katalog 1960-2023. Oprac.: P. Kądziela. Warszawa: Towarzystwo „Więź 2023, XXXIV, 241 s. Biblioteka „Więzi, tom 392.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Kluby Inteligencji Katolickiej po sierpniu 1980 r. „Zeszyty Historyczne”, Paryż 1986 z. 76 s. 113-142 [podpisany: Stefan Borowicz].
Sens ponad klęską. Wokół „Czarnego poloneza” Kazimierza Wierzyńskiego. Więź 1988 nr 3 s. 13-21.
Projekt edycji „Pism” Kazimierza Wierzyńskiego. Przegląd Humanistyczny 1989 nr 3 s. 159-169.
Instytucje polskiego życia kulturalnego w Londynie. W: Warszawa nad Tamizą. Warszawa 1994 s. 140-164.
Młodość Wierzyńskiego. Kresy 1994 nr 19 s. 211-217.
O publicystyce londyńskich „Kontynentów. W: Myśl polityczna na wygnaniu. Warszawa 1995 s. 193-203.
Wiadomości” w latach siedemdziesiątych. W: Wiadomości” i okolice. T. 1. Toruń 1995 s. 33-39.
O prozie Kazimierza Wierzyńskiego. Rekonesans. Rocznik Biblioteki Narodowej 1996 t. 32 s. 367-377.
Prasa krajowa o literaturze emigracyjnej. Bibliografia 1989 r. Archiwum Emigracji 1998 z. 1 s. 273-280.
Prowansja Kazimierza Wierzyńskiego. W: Pani Stefa. Londyn 1999 s. 69-75.
Józef Wittlin. Bibliography for the years 1945-1998. W: Between Lvov, New York and Ulisses’ Ithaca. Toruń; New York 2001 s. 243-265.
Awantura o Jantę. W: Jerzy Giedroyc. Kultura, polityka, wiek XX. Warszawa 2009 s. 323-329.
Antoni Słonimski o „Liście 15. W: Jak się z wami zrosło moje życie. Prace dedykowane Profesorowi Romanowi Lothowi. Warszawa 2011 s. 309-316.
Londyńskie lata Wierzyńskiego. „Ekspresje. Expressions”, Londyn 2014 t. V s. 157-180.
Pan Samuel Fiszman. W: Księga przyjaciół dla Barbary Toruńczyk. Warszawa 2016 s. 215-223.

Prace edytorskie i redakcyjne

1. F. Przysiecki: Wiersze. Wstępem poprzedził J. Kądziela. Zebrał i oprac. P. Kądziela. Wspomnienia napisali: J. Tuwim [i in.]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1989, 119 s. Oficyna Poetów XX Wieku.
2. K. Wierzyński: Szkice i portrety literackie. Zebrał i posłowiem opatrzył P. Kądziela. Warszawa: Biblioteka „Więzi 1990, 284 s. Biblioteka „Więzi, t. 63.
3. K. Wierzyński: Pamiętnik poety. Do druku przygotował, wstępem i przypisami opatrzył P. Kądziela. Warszawa: Interim 1991, 486 s. Wyd. nast.: Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2018, 542 s.
4. J. Iwaszkiewicz: Marginalia. [Felietony]. Koncepcję wydawniczą oprac. M. Iwaszkiewicz, P. Kądziela i L. Grzeniewski. Notę edytorską i indeks oprac. P. Kądziela. Warszawa: Interim 1993, 135 s. Utwory Nieznane.
5. J. Lechoń: O literaturze polskiej. [Szkice]. Notę edytorską i indeks oprac. P. Kądziela. Warszawa: Interim 1993, 171 s. Utwory Nieznane.
6. K. Wierzyński: Towarzysz Październik. [Utwór dramatyczny]. Koncepcję wydawniczą i notę edytorską oprac. P. Kądziela. Warszawa: Interim 1993, 213 s. Utwory Nieznane.

Zawartość

Zawiera także przekłady poetyckie K. Wierzyńskiego z angielskiego i rosyjskiego.
7. A. Bobkowski: Opowiadania i szkice. Koncepcję wydawniczą i notę edytorską oprac. P. Kądziela. Warszawa: Interim 1994, 191 s. Utwory Nieznane.
8. M. Grydzewski: Szkice. Koncepcję wydawniczą i notę edytorską oprac. P. Kądziela. Warszawa: Interim 1994, 168 s. Utwory Nieznane.
9. Z. Nowakowski: Mój Kraków i inne wspomnienia. Oprac.: P. Kądziela. Warszawa: Interim 1994, 134 s. Utwory Nieznane.
10. M. Pawlikowska-Jasnorzewska: Listy 1940-1945. Zebrał, wstępem i przypisami opatrzył P. Kądziela. Warszawa: Interim 1994, 91 s.
11. J. Łobodowski: Worek Judaszów. [Wybór felietonów]. Wybrał i notą edytorską opatrzył P. Kądziela. Warszawa: Interim 1995, 242 s. Utwory Nieznane.
12. A. Słonimski: Kroniki londyńskie. Zebrał i notą edytorską opatrzył P. Kądziela. Warszawa: Interim 1995, 102 s. Utwory Nieznane.
13. K. Wierzyński: Granice świata. [Opowiadania]. Oprac.: P. Kądziela. Warszawa: Twój Styl 1995, 111 s. Utwory Nieznane.
14. J. Wittlin: Eseje rozproszone. Oprac.: P. Kądziela. Warszawa: Twój Styl 1995, 233 s. Utwory Nieznane.
15. S. Zahorska: Szkice o literaturze i sztuce. Oprac.: P. Kądziela. Warszawa: Twój Styl 1995, 107 s. Utwory Nieznane.
16. W. Borowy: Wspomnienia. Oprac.: P. Kądziela. Warszawa: Twój Styl 1996, 191 s. Utwory Nieznane.
17. Wspomnienia o Antonim Słonimskim. Pod red. P. Kądzieli i A. Międzyrzeckiego. Warszawa: Biblioteka „Więzi 1996, 392 s. Biblioteka „Więzi, t. 88.
18. J. Lechoń: Portrety ludzi i zdarzeń. [Szkice wspomnieniowe i biograficzne]. Oprac.: P. Kądziela. Warszawa: Biblioteka „Więzi 1997, 272 s. Biblioteka „Więzi, t. 101. Wyd. 2 tamże 1999.
19. Z. Mycielski: Szkice i wspomnienia. Zebrał, oprac., notą edytorską opatrzył P. Kądziela. Warszawa: Biblioteka „Więzi 1999, 272 s. Biblioteka „Więzi, t. 118.
20. Pani Stefa. Red.: R. Habielski, K. Muszkowski, P. Kądziela. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna 1999, 192 s.
Szkice i wspomnienia dot. S. Kossowskiej.
21. A. Iwaszkiewiczowa: Dzienniki i wspomnienia. Do druku podała M. Iwaszkiewicz. Oprac., przypisami opatrzył i indeks sporządził P. Kądziela. Warszawa: Czytelnik 2000, 599 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 1 [!] w tej edycji 2012.
22. Z. Herbert: Węzeł gordyjski oraz inne pisma rozproszone 1948-1998. Zebrał, oprac. i notami opatrzył P. Kądziela. Warszawa: Biblioteka „Więzi 2001, 822 s. Biblioteka „Więzi, t. 137. Wyd. 2 rozszerzone i poprawione t. 1-2 tamże 2008, 404 + 477 s. Biblioteka „Więzi, t. 225.
23. Wspomnienia o Kazimierzu Wierzyńskim. Zebrał i oprac. P. Kądziela. Warszawa: Biblioteka „Więzi 2001, 432 s. Biblioteka „Więzi, t. 130.
24. H. Elzenberg, Z. Herbert: Korespondencja. Red. i posłowie: B. Toruńczyk. Przypisy oprac.: B. Toruńczyk i P. Kądziela. Warszawa: Zeszyty Literackie 2002, 248 s.
25. Z. Herbert, J. Zawieyski: Korespondencja 1949-1967. Wstęp napisał J. Łukasiewicz. Z autografu do druku przygotował i przypisami opatrzył P. Kądziela. Warszawa: Biblioteka „Więzi 2002, 197 s. Biblioteka „Więzi, t. 143.
26. H. Micińska-Kenarowa: Długi wdzięczności. [Wspomnienia]. Słowo wstępne: Cz. Miłosz. Wybór tekstów i posłowie: J. Timoszewicz. Noty o tekstach: P. Kądziela. Warszawa: Biblioteka „Więzi 2003, 393 s. Biblioteka „Więzi, t. 153.
27. J. Iwaszkiewicz: Portrety na marginesach. Oprac. [i przedmowa]: P. Kądziela. Warszawa: Biblioteka „Więzi 2004, 175 s. Biblioteka „Więzi, t. 162.
Krótkie notatki i uwagi na temat wielu polskich pisarzy współczesnych.
28. J. Czapski: Rozproszone. Teksty z lat 1925-1988. Zebrał i notami opatrzył P. Kądziela. Warszawa: Biblioteka „Więzi 2005, 554 s. Biblioteka „Więzi, t. 175.
29. M. Czapska: Ostatnie odwiedziny i inne szkice. Zamiast przedmowy: K.A. Jeleński: Marynia. Oprac.: P. Kądziela. Warszawa: Towarzystwo „Więź 2006, 203 s. Biblioteka „Więzi, t. 190.
30. Wspomnienia o Janie Lechoniu. Zebrał i oprac. P. Kądziela. Warszawa: Towarzystwo „Więź 2006, 366 s. Biblioteka „Więzi, t. 193.
31. A. Kowalska: Dzienniki 1927-1969. Przedm.: J. Hartwig. Wybrał, z rękopisu do druku przygotował, przypisami opatrzył P. Kądziela. Warszawa: Iskry 2008, 579 s. Wyd. 2 tamże 2022.
32. A. Micińska: Micińska: Wędrówki bez powrotu. Przedmowa: A. Dobosz. Wybór i oprac.: P. Kądziela. Warszawa: Biblioteka „Więzi 2008, 256 s. Biblioteka „Więzi, t. 227.
33. Noty dla Edytora. Jerzemu Timoszewiczowi na urodziny 75. Zebrali i oprac.: M. Raszewska i P. Kądziela. Warszawa: Instytut Dokumentacji i Studiów na Literaturą Polską, Oddział Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza; Gdańsk: Pracownia 2008, 213 s.
34. A. Bobkowski: Ikkos i Sotion oraz inne szkice. Zebrał i oprac. P. Kądziela. Warszawa: Biblioteka „Więzi 2009, 236 s. Biblioteka „Więzi, t. 234.
35. J. Giedroyc, A. Janta-Połczyński: Korespondencja 1947-1974. Oprac., przedmową i przypisami opatrzył P. Kądziela. Warszawa: Biblioteka Narodowa 2009, 518 s.
36. Jak się z wami zrosło moje życie. Prace dedykowane profesorowi Romanowi Lothowi. Pod red. B. Dorosz i P. Kądzieli. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN 2011, 451 s.
37. B. Miciński: Pisma zebrane. Oprac.: P. Kądziela. T. 1-2. Warszawa: Biblioteka „Więzi 2011, 268 + 300 s. Biblioteka „Więzi, t. 270.
T. 1. Podróże do piekieł. Eseje; T. 2. Treść i forma. Artykuły i recenzje.
38. Cz. Miłosz: Wiersze; Świat. Poema naiwne; Głosy biednych ludzi. Nota wydawnicza, noty o wierszach: P. Kądziela. Warszawa: Biblioteka „Więzi”, Instytut Dokumentacji i Studiów na Literaturą Polską, Oddział Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza 2011, 27 k. + 40 k. + 17 k. + 26 s.
Reprinty oryginalnych wydań: tomu z 1939 podp. pseud. Jan Syruć oraz dwóch konspiracyjnych tomów z 1943.
39. Rachunek pamięci. Wstęp: M. Głowiński. Przypisy, noty, indeksy: P. Kądziela. Warszawa: Instytut Dokumentacji i Studiów na Literaturą Polską, Oddział Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza 2012, 306 s. Biblioteka „Więzi, t. 280.
Zbiór tekstów rozliczeniowych ze stalinizmem, napisanych przez różnych autorów około 1956 r., na którego publikację nie wyraziła wówczas zgody cenzura.
40. J. Wittlin: Etapy. Italia, Francja, Jugosławia. [Eseje]. Oprac.: P. Kądziela. Warszawa: Towarzystwo „Więź 2012, 165 s. Biblioteka „Więzi, t. 279.
41. F. Lilpop-Krance: Powroty. [Wspomnienia]. Red.: P. Kądziela. Warszawa: Towarzystwo „Więź 2013, 520 s. Biblioteka „Więzi, t. 292.
42. J. Stempowski: Bez tytułu” oraz inne publikacje nieznane i zapomniane 1925-1939. Wybrał J. Timoszewicz. Oprac. i notami opatrzyli P. Kądziela i J. Timoszewicz. Warszawa: Towarzystwo „Więź 2014, 280 s. Biblioteka „Więzi, t. 305.
43. Wyjść poza „miasto położone na górze. Echa książki „Nie stracić wiary w Watykanie”. Red.: C. Gawryś i P. Kądziela. Warszawa: Towarzystwo „Więź 2015, 67 s. Biblioteka „Więzi, t. 315.
Dotyczy książki: Nie stracić wiary w Watykanie. Ze Stefanem Frankiewiczem rozmawia Cezary Gawryś. Warszawa: Towarzystwo „Więź2014, 293 s. Biblioteka „Więzi, t. 295.
44. J. Lechoń, K. Wierzyński: Listy 1941-1956. Oprac. B. Dorosz przy współpracy P. Kądzieli. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk 2016, 642 s.
45. J. Giedroyc, J. Wittlin: Listy 1947-1976. Oprac., wstępem i przypisami opatrzyli R. Habielski i P. Kądziela. Warszawa: Instytut Dokumentacji i Studiów na Literaturą Polską, Oddział Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza; Association Institut Littéraire „Kultura”; Biblioteka „Więzi 2017, 608 s. Archiwum „Kultury, 19; Biblioteka „Więzi, t. 338.
46. Album Albrechta. Publicystyka, wspomnienia, żarty. Red.: M. Łukasiewicz i P. Kądziela. Warszawa: Towarzystwo „Więź 2018, 183 s. Biblioteka „Więzi, t. 349.

Zawartość

Dotyczy Albrechta Lemppa (1953-2012).
47. Wspomnienia o Macieju Bednarkiewiczu. Pod red. A. Rottermunda i P. Kądzieli. Warszawa: Towarzystwo „Więź 2018, 143 s. Biblioteka „Więzi, t. 343.
48. J. Czapski: Rozproszone. Teksty z lat 1923-1988. Zebrał i notami opatrzył P. Kądziela. T. 1-2. Warszawa: Biblioteka „Więzi 2020, 431 + 429 s. Biblioteka „Więzi, t. 365. Wyd. 2 tamże 2021.
49. W.A. Zbyszewski: Ludzie, których znałem. Wstęp: R. Habielski. Wybór i opracowanie: R. Habielski i P. Kądziela. Warszawa: Biblioteka „Więzi 2020, 389 s. Biblioteka „Więzi, t. 362.
50. K. Wierzyński: Poezje zebrane. Wstęp napisała A. Nasiłowska. Oprac. i notami opatrzył P. Kądziela. T. 1-2. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2021, 886 + 931 s.
51. M. Grydzewski, K. i H. Wierzyńscy: Listy. Oprac. B. Dorosz przy współpracy P. Kądzieli. T. 1-4. Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN 2022, 600 + 704 + 672 + 768 s.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 2015, 2022.

Wywiady

Edytorstwo jest pasjonującym zajęciem. Rozm. I. Janowska-Woźniak. Nowe Książki 2010 nr 10.

Słowniki i bibliografie

E. CIBORSKA: Paweł Kądziela. W tejże: Leksykon polskiego dziennikarstwa. Warszawa 2000.

Ogólne

Artykuły

G. POLAK: Paweł Kądziela. W tegoż: Kto jest kim w Kościele? Warszawa 1996.
[A. BIERNACKI] ABE: Paweł Kądziela: Brawo! Twórczość 2002 nr 10.
Laudacja. Nagroda edytorska: A.S. Kowalczyk o Pawle Kądzieli. Zeszyty Literackie 2012 nr 4.
J.M. RUSZAR: Ukryty za swym dziełem. Ekspresje. Expressions”, Londyn 2014 t. V.
M. BAJER: Kądzielowie. Cz. 1. Dom humanistów. Forum Akademickie 2018 nr 10 [dot. też: J. Kądzieli i T. Żółkowskiej-Kądzielowej]; Cz. 2. Bracia, tamże nr 11 [dot. też: Ł. Kądzieli].

Stosunki państwo – Kościół w latach 1945-1965

W. LEWANDOWSKA: Lata walki o byt. Życie Warszawy 1991 nr 125.
J. SMOSARSKI. Nowe Życie 1991 nr 16.

Twórczość Zbigniewa Herberta

[T. FIAŁKOWSKI] LEKTOR: Uczty bibliograficzne. Tygodnik Powszechny 2010 nr 33.
J. ŁUKASIEWICZ: Dzieło bibliografa. Zeszyty Literackie 2010 nr 3.
R. NOWOSZEWSKI: Herbert sumiennie opisany. Nowe Książki 2010 nr 10.