BIO

Urodzony 13 grudnia 1907 w Wilnie, w rodzinie inteligenckiej; syn Tadeusza Bujnickiego i Zofii z Kowalskich. Ojciec Tadeusza Bujnickiego, historyka literatury i krytyka. W 1914-21 mieszkał w Piotrogrodzie (Petersburgu). Ukończył Gimnazjum im. J. Lelewela w Wilnie; należał wówczas do konspiracyjnej organizacji młodzieży gimnazjalnej Przyszłość (Pet). Następnie studiował historię na Uniwersytecie Stefana Batorego (USB). Debiutował w 1927 wierszem pt. Niepotrzebne słowa wydrukowanym w roczniku „Alma Mater Vilnensis” (z. 5). Brał aktywny udział w działalności Sekcji Twórczości Oryginalnej (STO) Koła Polonistów Słuchaczy USB; jego wiersze ukazywały się w zbiorowych publikacjach STO (Poezje [...], 1928; Patykiem po niebie, 1929). Należał także do Akademickiego Klubu Włóczęgów. Pisał teksty dla Żywej Gazetki i Szopki Akademickiej. Od 1931 pracował na stanowisku sekretarza w Instytucie Naukowo-Badawczym Europy Wschodniej. Zawarł związek małżeński z Anną Stawską. W 1931-34 należał do grupy poetyckiej Żagary, organizował i współredagował jej miesięcznik „Żagary” (1931-32, 1933-34) oraz współpracował z „Pionami” (1932). Był współautorem cotygodniowego programu artystycznego przygotowywanego przez Klub Smorgonia przy Związku Zawodowym Literatów Polskich (ZZLP) w Wilnie. Współpracował z miejscową rozgłośnią Polskiego Radia, występował wraz z Konstantym Ildefonsem Gałczyńskim w cyklicznej audycji satyrycznej Kukułka Wileńska. W 1937 redagował kwartalnik wileńskiego ZZLP „Środy Literackie.” W 1938-39 publikował wiersze, utwory dla dzieci, artykuły i recenzje teatralne w dzienniku „Słowo.” Po wybuchu II wojny światowej przebywał nadal w Wilnie. Współpracował z „Gazetą Codzienną” (od listopada 1939), na jej łamach publikował liczne wiersza (podpisane: Billard), oraz artykuły i recenzje teatralne. Po utworzeniu Litewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej w sierpniu 1940 redagował dział literacki dziennika „Prawda Wileńska.” Był współorganizatorem Studia Literacko-Artystycznego „Ksantypa”. Tłumaczył poezję rosyjską. W okresie okupacji niemieckiej ukrywał się pod Poniewieżem. W grudniu 1942 tajny Sąd Specjalny Rzeczypospolitej Polskiej skazał go na karę śmierci „za współpracę ze Związkiem Sowieckim na szkodę Polski” (informacja w organie Armii Krajowej „Niepodległość”, Wilno 1942 nr 10). Po wkroczeniu Armii Czerwonej do Wilna, wrócił latem 1944 do miasta. Podjął działalność w Związku Patriotów Polskich. Zginął zastrzelony w Wilnie 27 lub 28 listopada 1944, kiedy wykonany został wydany wcześniej wyrok.

Twórczość

1. Po omacku. [Wiersze]. Wilno: Drukarnia „Znicz 1933, 31 s. Przedruk zob. poz. .

2. [Osiemnaście] 18 ohydnych paszkwilów na Wilno i Wilnian. Wilno: Włóczęga 1934, 29 s.

Wydano anonimowo.

3. Pamiątki historyczne Wileńszczyzny i Nowogródczyzny. [Cz. 1-] 2. Wilno: Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Wileńskiego 1935, 38 + 24 s.

4. Memoriał w sprawie wileńskiej. O prawdziwą estetykę miasta. [Wiersz]. Wilno: Druk. „Znicz 1937, 4 s.

5. W połowie drogi. Wiersze. Wilno: Nakład Związku Zawodowego Literatów Polskich Oddział w Wilnie 1937, 31 s. Przedruk zob. poz. .

Nagrody

Nagroda im. Filomatów w 1937.

6. Majówka w Afryce. [Wiersze dla dzieci]. Powst. przed. 1944. Wyd. [Warszawa:] Czytelnik 1950, [12] k.

7. Wybór wierszy. Przedmowa: J. Maśliński. [Warszawa:] Czytelnik 1950, 37 s.

Zawartość

Moje wojaże (Wstęp do poematu), – oraz wiersze w cyklach: Liryki; Wiersze okupacyjne; Satyry; Wiersze społeczne.

8. Wiersze wybrane. Wybór: T. Bujnicki. Przedmowa: A. Jędrychowska. Warszawa: Czytelnik 1961, 396 s.

Zawartość

Zawiera wiersze z tomów poz. , oraz cykle: Wiersze różne; Rok i jeszcze rok; Satyry; Przekłady [z autorów rosyjskich:] A. Puszkin, K. Prutkow, A. Feta, S. Marszak.

9. Wiersze zebrane. [Wybór:] Tadeusz Bujnicki. Bochnia: Prowincjonalna Oficyna Wydawnicza 1997, 287 s.

Przekłady

1. N. Gernet: O Marysi pasterce. Przekł. powst. przed. 1944. Wystawienie: Łódź, Teatr Lalki Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego 1945.

Zob. też Twórczość poz. .

Omówienia i recenzje

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 1. Warszawa 1963.
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (M. Stępień).

Ogólne

Artykuły

A. Mikułko: Teodor Bujnicki. Rzeczpospolita 1944 nr 133.
J. Wyszomirski: Wspomnienie o Bujnickim. Tydzień 1947 nr 16, przedruk w tegoż: Spod kreski. Łódź 1967.
L. Herdegen. „Twórczość1951 nr 5.
W. Maciąg: Godny przypomnienia poeta dwudziestolecia. Nowa Kultura 1951 nr 30.
Cz. Miłosz: Teodor Bujnicki. (Portrety polskich poetów). Kultura”, Paryż 1954 nr 9, przedruk w tegoż: Zaczynając od moich ulic. Wrocław 1990; polemika tamże: J. Mackiewicz, 1954 nr 11, S. Westfal, 1955 nr 1/2.
J. Zagórski: Wspomnienie o Dorku. W tegoż: Szkice. Kraków 1958.
M. Wyka: Wizerunek poety „. Współczesność 1961 nr 24.
J. Zagórski: Tropem Dorka. W: Tygiel. Łódź 1961, przedruk w tegoż: Szkice z podróży w przestrzeni i czasie. Kraków 1962.
T. Wróblewska: Przypomnienie Teodora Bujnickiego. Tygodnik Kulturalny 1962 nr 24.
W. P. Szymański: Na wieczną młodość ziemi... (O poezji Teodora Bujnickiego). Twórczość 1968 nr 10; przedruk zmieniony pt. Słowo czy czyn? W tegoż: Neosymbolizm. Kraków 1973.
A. Calikowska: Teodora Bujnickiego życie udręczone. Poezja 1981 nr 5/6, sprostowanie i uzupełnienie: A. Kompielska-Jędrychowska. „Poezja” 1981 nr 7, polemika: S. Jędrychowski. „Poezja” 1982 nr 3/4.
J. Salij: Matka Boska niewierzących. W tegoż: Rozpacz pokonana. Poznań 1983.
J. Mackiewicz: O pewnej ostatniej próbie i zastrzelonym Bujnickim. W: J. Mackiewicz, B. Toporska: Droga Pani... Londyn 1984, wyd. nast.: Kraków* 1985; [Lublin*] 1988; Warszawa * 1988.
S. Bereś: Teodor Bujnicki. W: Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku. Seria 6. Literatura polska w okresie międzywojennym. T. 4. Kraków 1993.
W.P. Szymański: Słowo czy czyn? (Poezja Teodora Bujnickiego). W tegoż: Moje dwudziestolecie 1918-1939. Kraków 1998.
T. Szarota: Z piórem nie walczy się kulą. Problem kolaboracji pod okupacją sowiecką – sprawa Teodora Bujnickiego. Rzeczpospolita 2000 nr 48.
A. Szawerna-Dyrszka: Drobiny czasu. Na przykładzie wierszy Teodora Bujnickiego. W: Miniatura i mikrologia literacka. T. 2. Katowice 2001.
Tadeusz Bujnicki: Przyjaźń „Żagarystów. (Teodor Bujnicki i Czesław Miłosz). W tegoż: Szkice wileńskie. Kraków 2002.
J. Hernik-Spalińska: Teodor Bujnicki jako krytyk literacki; A. Kulawik: „Ars versificandi” Teodora Bujnickiego; H. Turkiewicz: Tendencje regionalne w twórczości Teodora Bujnickiego. W: Poezja i poeci w Wilnie lat 1920-1940. Kraków 2003.
A. Szawerna-Dyrszka: Sens kunsztownej formy. O jednym wierszu Teodora Bujnickiego. W: Tkanina. Katowice 2003 [dot. utworu: Strofy o wojnie].

W połowie drogi

H. Michalski. „Ateneum1938 nr 4/5.