BIO

Urodzony 15 stycznia 1911 w Nowym Sączu, w rodzinie chłopskiej; syn Ignacego Budzyka i Józefy z Krzystyniaków. Po ukończeniu gimnazjum w Nowym Targu studiował w 1929-34 polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim (UW). Debiutował w 1931 artykułem Władysław Orkan. W rocznicę śmierci opublikowanym w „Gazecie Podhalańskiej” (nr 20); w 1936 ogłosił pierwszą pracę naukową Gwara a utwór literacki w „Języku Polskim” (nr 4). Od 1937 pracował jako bibliotekarz w dziale starych druków Biblioteki Narodowej w Warszawie. Równocześnie kontynuował pracę naukową m.in. redagując wspólnie z Franciszkiem Siedleckim serię wydawniczą Archiwum Tłumaczeń z Zakresu Teorii Literatury i Metodologii Badań Literackich (z. 2 i 3 opatrzył posłowiami, nie podpisany). W czasie okupacji niemieckiej przebywał w Warszawie i nadal pracował w Bibliotece Narodowej. Uczestniczył w akcji gromadzenia i przechowywania prasy i wydawnictw konspiracyjnych oraz zabezpieczaniu zbiorów rękopiśmiennych i starych druków znajdujących się w Bibliotece Krasińskich na ulicy Okólnik w Warszawie. W 1944 na podstawie pracy Konstytucje sejmowe XVII wieku uzyskał doktorat filozofii na działającym tajnie Uniwersytecie Ziem Zachodnich. Po upadku powstania warszawskiego został wywieziony do obozu w Nadrenii. W 1945 powrócił do Warszawy i do 1948 był kierownikiem Wydziału Oceny Książek w Naczelnej Dyrekcji Bibliotek w Ministerstwie Oświaty. Ogłaszał artykuły i recenzje w „Kuźnicy” (m. in. pod pseudonimem: buk), we „Wsi” i w „Polonistyce”. W 1947 habilitował się na Uniwersytecie Poznańskim na podstawie pracy Studia księgoznawcze, a w 1948 został mianowany profesorem nadzwyczajnym na UW. W 1947-49 był też redaktorem serii Biblioteka Pisarzy Polskich i Obcych wydawanej przez Spółdzielnię Wydawniczą „Książka i Wiedza”; wiele tomów poprzedził wstępami. W 1948 należał do organizatorów Instytutu Badań Literackich (IBL), w którym następnie pracował jako zastępca dyrektora, kierownik Zakładu Bibliografii, a od 1953 kierownik Działu Historii Literatury Staropolskiej; jako członek zespołu kierowniczego IBL otrzymał w 1951 Państwową Nagrodę zespołową II stopnia. Od 1949 był nadto kierownikiem Katedry Historii Kultury Polskiej Wszechnicy Radiowej (do 1950). Wchodził w skład prezydium Sekcji Humanistyki Rady Głównej do Spraw Nauki i Szkolnictwa Wyższego, należał do komitetu redakcyjnego „Polonistyki” (do 1957). Redagował wspólnie z Alodią Kawecką-Gryczową serię Książka w Dawnej Kulturze Polskiej. W 1950 ożenił się z Hanną Grelą, polonistką. W latach następnych brał czynny udział w wielu przedsięwzięciach wydawniczych IBL: był inicjatorem i od 1950 naczelnym redaktorem Bibliografii literatury polskiej Nowy Korbut, członkiem kolegium redakcyjnego „Pamiętnika Literackiego” (do 1956), od 1952 redagował serię Studia Staropolskie, należał do komitetu redakcyjnego serii Biblioteka Pisarzów Polskich, a od 1956 nadto serii Archiwum Literackie i zarysu encyklopedycznego Poetyka. Wchodził w skład Rady Naukowej IBL. Od 1955, pracując nadal w Instytucie, kierował Katedrą Teorii Literatury na UW. W 1955 za całość pracy naukowej otrzymał Nagrodę Państwową II stopnia. W 1956 uzyskał stopień doktora nauk. W 1962 zorganizował i objął kierownictwo Pracowni Dziejów Form Artystycznych w Literaturze Polskiej IBL, oraz został członkiem komitetu redakcyjnego serii Z Dziejów Form Artystycznych w Literaturze Polskiej wydawanej przez IBL i Katedrę Teorii Literatury UW. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1954). Zmarł 5 marca 1964 w Warszawie.

Twórczość

1. Utwór literacki oraz książka, gazeta i czasopismo na poziomie ośmioletniej szkoły podstawowej. Wskazówki do nowego programu. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1946, 120 s. Wyd. 2 [zmien.] pt. Książka i literatura na poziomie szkoły podstawowej, tamże 1949, 159 s.

2. Studia z zakresu bibliografii i księgoznawstwa. Warszawa: Wiedza 1948, 149 s. Przedruk zob. poz. .

Zawartość

Główne problemy i trudności bibliografii okresu staropolskiego; Drukarze urzędowi Rzeczypospolitej szlacheckiej; Sowizrzał polski XVII w.; Pijarzy przeciwko jezuitom: Karta z dziejów drukarstwa warszawskiego.

3. Historia literatury polskiej. Klasa 9. Cz. 1. Literatura staropolska od początków piśmiennictwa do czasów saskich. [Współautorka:] J. Pietrusiewiczowa. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1951, 212 s. Wyd. nast. tamże z podtytułem: Od początków piśmiennictwa do końca XVIII w. [Współautorzy:] Z. Libera, J. Pietrusiewiczowa: wyd. 2 1952, 372 s., wyd. 3 1953; wyd. 4 zmienione [Współautorzy:] Z. Libera, J. Pietrusiewiczowa, W. Szyszkowski 1954 s. 315, toż wyd. 5-16 1955-1965.

W wyd. 1-3 współudział Ł. Kurdybachy.

4. Bibliografia konstytucji sejmowych XVII wieku w Polsce. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1952, LVI, 191 s. Przedruk zob. poz. .

5. Przełom renesansowy w literaturze polskiej drugiej połowy XV i pierwszej połowy XVI wieku. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1953, 230 s. Z Prac Przygotowawczych Sesji Naukowej Odrodzenia PAN.

6. Z dziejów Renesansu w Polsce. [Studia]. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1953, 199 s. Instytut Badań Literackich PAN. Przedruk zob. poz. .

Zawartość

Zarys problematyki polskiego Odrodzenia: O syntezę Renesansu w Polsce. – Komedia sowizrzalska w Polsce: Trzy kręgi komedii sowizrzalskiej; Na scenie sowizrzalskiej. – Ze studiów nad bibliografią staropolską: Czas powstania satyr Marcina Bielskiego; Oryginalne wydania „Worka Judaszowego” S. F. Klonowica; W poszukiwaniu kanonu tekstu „Sielanek” Szymonowicza; Nie dochowany pierwodruk „Komedii rybałtowskiej nowej”: Chronologia drugiej serii kleszych wypraw na wojnę; Sowizrzał polski XVII wieku [poz. ].

7. Szkice i materiały do dziejów literatury staropolskiej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1955, 364 s. PAN Instytut Badań Literackich.

Zawartość

O literaturze polskiego średniowiecza; Główne kierunki rozwoju literatury polskiej okresu Odrodzenia na tle niektórych dziedzin kultury; Poglądy społeczne Biernata z Lublina; Świecka powieść ludowo-mieszczańska pierwszej połowy XVI w.: Poezja polsko-łacińska pierwszej połowy XVI wieku; Kilka uwag o początkowych etapach rozwoju reformacji w Polsce; Marcin Bielski; Sprawa Reja; Życie i twórczość Mikołaja Reja; Jana Kochanowskiego droga do Czarnolasu; Życie i twórczość Jana Kochanowskiego; Znaczenie Kochanowskiego dla rozwoju poezji polskiego Odrodzenia; Literatura mieszczańska późnego Renesansu; O życiu i twórczości Wacława Potockiego.

8. Studia z zakresu nauk pomocniczych i historii literatury polskiej. T. 1-2. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1956, 452 + 380 s. Z Prac Instytutu Badań Literackich PAN.

Zawartość

T. 1: Słowo wstępne. – Z bibliografii staropolskiej: Główne problemy i trudności bibliografii okresu staropolskiego [poz. ]; Bibliografia konstytucji sejmowych XVII wieku w Polsce [poz. ]; Sowizrzał polski XVII wieku [poz. ]; Bibliografia dzieł prawniczych Bartłomieja Groickiego – wiek XVI; Czas powstania satyr Marcina Bielskiego [poz. ]; Nie dochowany pierwodruk „Komedii rybałtowskiej nowej” [poz. ]; Chronologia drugiej serii kleszych wypraw na wojnę [poz. ]; Oryginalne wydania „Worka Judaszowego” S. F. Klonowica [poz. ]; W poszukiwaniu kanonu tekstu „Sielanek” Szymonowicza [poz. ]. – Dwa fragmenty z dziejów drukarstwa staropolskiego: Drukarze urzędowi Rzeczypospolitej szlacheckiej [poz. ]; Pijarzy przeciwko jezuitom [poz. ]. – Z zagadnień teorii literatury: Zarys dziejów stylistyki teoretycznej w Polsce; Gwara a utwór literacki; Sprawa neologizmów w literaturze; Książka o prozodii polskiej [M. Dłuska: Prozodia języka polskiego]; S. Skwarczyńska: „Z teorii literatury”; I. Sławińska: „Tragedia w epoce Młodej Polski”; Dookoła sprawy realizmu w literaturze; Co to jest polski sylabotonizm?; Rozwój języka a kształtowanie się stylów piśmiennictwa oraz niektórych form artystycznych literatury pięknej. – T. 2: Przełom w rozwoju polskiego wiersza (Biernat z Lublina); Znaczenie Reja dla literatury polskiej okresu Odrodzenia; Jan Kochanowski – twórca wersyfikacji narodowej; Komedia sowizrzalska w Polsce: Trzy kręgi komedii sowizrzalskiej [poz. ]; Na scenie sowizrzalskiej [poz. ], – nadto: Bibliografia prac K. Budzyka (1931-1956).

9. Spór o polski sylabotonizm. Z materiałów przygotowawczych dla Międzynarodowego Kongresu Slawistów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1957, 302 s.

10. Wiadomości o książce. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1961, 200 s.

11. Stylistyka, poetyka, teoria literatury. Oprac.: H. Budzykowa i J. Sławiński. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1966, 222 s. Instytut Badań Literackich PAN; Katedra Teorii Literatury Uniwersytetu Warszawskiego.

Zawartość

Wybór rozpraw drukowanych w latach 1937-1959: Gwara a utwór literacki [poz. ]; Sprawa neologizmów w literaturze [poz. ]; Z zagadnień stylistyki; O stylu i stylistyce; O mowie potocznej i o języku poezji; Rozwój języka a kształtowanie się stylów piśmiennictwa oraz niektórych form literatury pięknej [poz. ]; Lingwistyka statystyczna a zadania wiedzy o stylu i wierszu; Polskie systemy wersyfikacyjne; Sytuacja „Malwiny” [M. Wirtemberskiej] w powieściopisarstwie polskim [fragment większej całości, pierwodruk]; O teorii procesu historycznoliterackiego w okresie polskiego renesansu i baroku [o „Dziejach kultury polskiej” A. Brücknera]; Główne problemy metodologiczne w badaniach literackich. – Posłowie: J. Sławiński; Zainteresowania teoretyczno-literackie Kazimierza Budzyka.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Metodologie stylistiky v Polsku. Slovo a Slovesnost”, Praga 1937 nr 3 s. 139-155.
Utwór literacki na wyższym szczeblu nauczania. Nowa Szkokła 1945 nr 8 s. 36-52.
Stan badań i potrzeby nauki o literaturze okresu kontrreformacji. [Współautor:] J. Dürr-Durski. W: O sytuacji w historii literatury polskiej. Warszawa 1951 s. 125-164.
Kultura polskiego Renesansu. Polonistyka 1952 nr 4 s. 4-24.
O teatrze staropolskim. Pamiętnik Teatralny 1952 z. 4 s. 54-72.
Dookoła sprawy realizmu w literaturze. Pamiętnik Literacki 1953 z. 1 s. 162-180.
Sprawa realizmu w literaturze na przykładzie „Krótkiej rozprawy” Reja. Pamiętnik Literacki 1953 z. 2 s. 355-389.
W sprawie syntezy sztuki polskiej czasów nowożytnych. Materiały do Studiów z Teorii Sztuki 1953 nr 1 s. 249-265.
O chińskiej operze narodowej. Pamiętnik Literacki 1955 z. 4 s. 305-342.
Ideowo-artystyczne wartości literatury polskiego Odrodzenia. W: Odrodzenie w Polsce. T. 4. Warszawa 1956 s. 33-74.
Marchołt” Jana z Koszyczek. W: Ze studiów nad literaturą staropolską. Wrocław 1957 s. 83-113.
Fakt historyczny i prawa rządzące historią. Przegląd Humanistyczny 1958 nr 5 s. 115-132.
O przedmiocie badań historycznoliterackich. Przegląd Humanistyczny 1958 nr 6 s. 139-156.
O teorii procesu historycznoliterackiego w okresie polskiego renesansu i baroku. Przegląd Humanistyczny 1958 nr 1 s. 32-45.
Sylwetki naszych wydawnictw. [Autor podpisany: buk]. Przegląd Humanistyczny 1958 nr 1 s. 158-173, nr 3 s. 147-170, nr 4 s. 173-188.
Zagadnienie periodyzacji dziejów literatury staropolskiej. Slavjanskaja Filologija”, Moskwa 1958 s. 243-263.
Lingwistyka statystyczna a zadania wiedzy o stylu i wierszu. Przegląd Humanistyczny 1959 nr 1 s. 31-40.
Potocki – bajkopisarz. W: Studia z dawnej literatury czeskiej, słowackiej i polskiej. Warszawa 1963 s. 219-249.

Przekłady

1. W. Dibelius: Morfologia powieści. Przekł. [i posłowie:] K. Budzyk. Warszawa: Koło Polonistów Studentów Uniwersytetu Józefa Piłsudskiego 1937, 31 s.

Prace edytorskie i redakcyjne

1. Prace ofiarowane Kazimierzowi Wóycickiemu. Red.: K. Budzyk, M. Kridl, F. Siedlecki, S. Żółkiewski. Wilno: Dom Książki Polskiej 1937, 491 s.
2. Stylistyka teoretyczna w Polsce. Red.: K. Budzyk. Warszawa: Książka 1946, 406 s. Przedruk fotoofsetowy Würzburg: Jal-Reprint 1978.
3. Wczoraj i dziś. Czytanki polskie dla gimnazjów zawodowych i ogólnokształcących. Kl. I. [Współautorzy:] J. Baculewski, J. Pietrusiewiczowa, A. Piorunowa. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1948, 544 s.
4. Literatura polska. Materiały pomocnicze dla kl. 9. [Współautorzy:] J. Dürr-Durski, J. Z. Jakubowski, Z. Libera, J. Pietrusiewiczowa. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1950, 495 s. Wyd. nast. tamże 1951.
5. Materiały do nauczania literatury polskiej. Wybór artykułów krytyczno-literackich. Wyboru tekstów dokonali K. Budzyk i J. Z. Jakubowski. T. 1-2. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1950 , 251 + 271 s.
T. 1: Romantyzm, Pozytywizm; T. 2: Naturalizm, modernizm, literatura współczesna.
6. Dwa nurty literatury mieszczańskiej XVII w. w Polsce. [Oprac.:] K. Budzyk, H. Budzykowa. Wstęp: K. Budzyk. Warszawa: Książka i Wiedza 1951, XXXV, 267 s.
7. Materiały do nauczania historii literatury polskiej. Wybór artykułów krytyczno-literackich dla kl. 10. [Współautor:] J. Z. Jakubowski. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1951, 240 s.
8. Wypisy z literatury polskiej. Dla kl. 9. [Oprac.:] K. Budzyk, Z. Libera, J. Pietrusiewiczowa. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1952, 391 s. Wyd. nast. 2-15 tamże 1953-1965.
9. Bibliografia literatury polskiej okresu Odrodzenia. Materiały. Oprac.: K. Budzyk, R. Pollak, S. Stupkiewicz. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1954, 463 s. PAN Instytut Badań Literackich.
10. Literatura mieszczańska w Polsce od końca XVI do końca XVII wieku. Oprac.: K. Budzyk, H. Budzykowa, J. Lewański. Wstęp: K. Budzyk. T. 1-2. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1954, 328 + 527 s. Z Prac Instytutu Badań Literackich PAN.
11. S. F. Klonowic: Worek Judaszów. Oprac.: K. Budzyk, A. Obrębska-Jabłońska. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1960, 458 s. Biblioteka Pisarzów Polskich seria B, 10.
12. Studia z dawnej literatury czeskiej, słowackiej i polskiej poświęcone V Międzynarodowemu Kongresowi Slawistów w Sofii. Red.: K. Budzyk i J. Hrabák przy współudziale W. Roszkowskiej-Sykałowej i A. Sieczkowskiego. Warszawa: Wydawnictwo Ossolineum 1963, 414 s. Instytut Badań Literackich PAN.
13. Z teorii i historii literatury. Prace poświęcone V Międzynarodowemu Kongresowi Slawistów w Sofii. Red.: K. Budzyk. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1963, 370 s. Katedra Teorii Literatury Uniwersytetu Warszawskiego; Instytut Badań Literackich PAN.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1951, 1960.

Słowniki i bibliografie

• „Rocznik Literacki 1964wyd. 1966 (P. Grzegorczyk).
K. Budzyk: Bibliografia prac Kazimierza Budzyka. 1931-1956. W tegoż: Studia z zakresu nauk pomocniczych i historii literatury polskiej. T. 2. Wrocław 1956.
Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 1. Warszawa 1963.
Słownik pracowników książki polskiej. Łódź 1972 (J. Wawrykiewicz).
P. Grzegorczyk: Twórcy i badacze kultury zmarli w latach 1956-1967. Cz. 2. Warszawa 1986.
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (Redakcja).

Ogólne

Artykuły

Dyskusja w „Pamiętniku Literackim”: Cz. Zgorzelski, 1955 z. 2, J. Woronczak, 1955 z. 3, M.R. Mayenowa, 1955 z. 4, T. Kuryś, 1956 z. 1, J. Kleiner, 1956 z. 2, S. Furmanik, 1956 z. 2, M. Dłuska, 1956 z. 3 [dyskusja wokół artykułu K. Budzyka: Co to jest polski sylabotonizm? „Pamiętnik Literacki” 1955 z. 1].
M. Głowiński: Kazimierz Budzyk. Twórczość 1964 nr 5.
Z. Libera: Kazimierz Budzyk. Przegląd Humanistyczny 1964 nr 3.
M.R. Mayenowa: Kazimierz Budzyk. Pamiętnik Literacki 1964 z. 3.
J. Sławiński: Profesor Kazimierz Budzyk. Język Polski 1964 nr 3.
J. Tazbir: Kazimierz Budzyk. Kwartalnik Historyczny 1964 nr 3.
A. Kawecka-Gryczowa: Kazimierz Budzyk. (Bibliograf i księgoznawca). Przegląd Biblioteczny 1965 z. 1.
J. Sławiński: Kazimierz Budzyk – nauczyciel. Teksty 1972 nr 2.
J. Sławiński: Zainteresowania teoretycznoliterackie Kazimierza Budzyka. W tegoż: Dzieło, język, tradycja. Warszawa 1974.
W 10 rocznicę śmierci Kazimierza Budzyka. Teksty 1974 nr 2 [tu: M. R. Mayenowa, A. Okopień-Sławińska, S. Żółkiewski].
Z. Libera: Kazimierz Budzyk. W tegoż: Uczeni i nauczyciele. Warszawa 1995.
A. Bajor: Prace bibliograficzne Kazimierza Budzyka. Studia Bibliologiczne 2002 t. 14.

Studia z zakresu bibliografii i księgoznawstwa

B. Kocowski. „Przegląd Biblioteczny1951 z. 1/2.

Z dziejów renesansu w Polsce

J. Pietrusiewiczowa. „Pamiętnik Literacki1954 z. 1.

Szkice i materiały do dziejów literatury staropolskiej

B. Kurbisówna. „Rocznik Historyczny1956.
J. Ziomek. „Pamiętnik Literacki1956 z. 2.

Spór o polski sylabotonizm

J. Sławiński: Spór nie tylko wersologiczny. Twórczość 1958 nr 2.