Urodzony 22 lipca 1936 w Toruniu; syn Kazimierza Beliny Brzozowskiego, oficera lotnictwa wojskowego, i Anny z Kotowskich, nauczycielki. W 1939 w momencie wybuchu wojny przebywał w Kiwerce pod Łuckiem, następnie od 1940 do końca wojny mieszkał w Pińczowie. W 1946 przeniósł się do Kielc, gdzie uczęszczał do szkoły podstawowej, a następnie do Liceum Ogólnokształcącego im. S. Żeromskiego, w którym w 1954 zdał egzamin maturalny. Następnie rozpoczął studia na wydziale biologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, które po pierwszym roku przerwał i przeniósł się do Poznania, gdzie na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza studiował filologię polską i w 1960 uzyskał magisterium. W 1960-62 uczył języka polskiego w szkole podstawowej i średniej w Kielcach. W 1962 zamieszkał w Szczecinie, gdzie pracował jako wychowawca w Domu Dziecka nr 2 (do 1991). Debiutował jako prozaik w 1973, publikując na łamach „Twórczości” (nr 11) miniatury prozatorskie: Kolędnicy, Hiob, Zaduszki, Bengoro, Ratlerek, Czary wiosny, Dużo ludzi, Malarz realista, Uprawianie swojego ogródka, Chłopiec w rzece, Mucha oraz Dźwignia. Następnie publikował prozę na łamach „Wiedzy i Życia” (1974-76), „Szpilek” (1974, 1977) oraz „Głosu Szczecińskiego” (1979-80). Od 1979 należał do Związku Literatów Polskich (do rozwiązania Związku w 1983). W 1989 był członkiem-założycielem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. W 1991 otrzymał nagrodę Szczecińskiego Towarzystwa Kultury, przyznaną przez władze miasta i Stowarzyszenie Pisarzy Polskich. Zmarł 12 marca 1992 w Szczecinie; pochowany na cmentarzu w Szczecinie-Zdrojach.

Twórczość

1. W miasteczku, które jak ogród Andersena... [Opowiadania]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1975, 28 s. Wyd. 2 tamże 1979.

Nagrody

Nagroda im. S. Piętaka w 1976.

Zawartość

Wchodzenie na ścianę: Bengoro; Pożar; Owoc; Ludzie dobrej woli; Oni; Nasza szkoła; Ratlerek; Kolędnicy; Pogoda trotylowa; Czary wiosny; Kino; Dobre słońce; Twarz; Hiob; Mucha. – Umieranie i urodziny: Uprawianie swojego ogródka; „Dziwne stroje, nie widziane bronie...”; Pani Tarnawska; Chaberówna Ofelia; Zaduszki; Połów; Dziedzic; Gołębiarze; Ból; Inwalidzi; Efenka; Pokrzyk – wilcza jagoda (atropa belladonna); Dużo ludzi; Malarz realista; Słoniki; Maszyna; Sodoma; Umieranie i rozmowy; Janyszkówna, kuzynka Chaberówny; Chłopiec w rzece.

Przekłady

szwedzki

Såsom i en verklinghet. [Przeł.] J. Malm. Stockholm 1978.

See Studies

2. Dycha z Kopernikiem. [Opowiadania]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1976, 112 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1978; wyd. 3 Szczecin: Glob 1984.

W wydaniu trzecim na karcie tytułowej autor podpisany: Z. Belina-Brzozowski.

Zawartość

Płanetnik; Psy podobne do czarnych lisów; Ballada o Diabliku i Liceum Czarnej Magii; Zielone Spodnie; Baśń o Pączkowej; Budzik; Dom Pirków (Nie Usherów i rzecz raczej afrykańska); Dycha z Kopernikiem; Powódź; Szczur; Wizyta; Pasta; Lustra.

See Studies

3. Balkony i kapelusze. [Opowiadania]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1982, 112 s.

Zawartość

Orzeł Demokryta; Oda do młodości; Magister vulgaris; Strzygoń; Zadania, które obiecałem; Dźwignia; Świnia; Emeryt; Stół; Kolejarskie sprawy; Nasi; Front linii; Trudna sprawa Wahlickiego; Konie; Solanum tuberosum; Koncept poetycki; Korek; Postawili na młodych; Jasnowłosa, niebieskooka...; Kapelusz Artura; Jajko kameralne; Jeleń.

See Studies

4. Opowieść o Ewie. [Powieść]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1983, 112 s. Wyd. 2 tamże 1987.

Wyróżnienie im. M. Gorkiego przyznawane przez Sekcję Krajów Demokracji Ludowej Międzynarodowego Kuratorium Książki Dziecięcej IBBY w 1985.

Przekłady

bułgarski

Razkaz za Eva. [Przeł.] M. Kostova. Varšava, Sofija 1989.

niemiecki

Ewas Geschichte. [Przeł.] P. Dehmel. Berlin 1987.

5. Siostra Artura z zamku. [Opowiadanie dla młodzieży]. Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza 1984, 28 s.

6. Kilka czarodziejskich historii. [Opowiadania dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1988, 86 s.

Nagrody

W 1988 Nagroda Funduszu Literatury i nagroda Kwartalnej Premiery Roku, przyznawana przez Polską Sekcję Międzynarodowego Kuratorium Książki Dziecięcej IBBY, Nagroda Złoty Exlibris, przyznana przez Wojewódzką i Miejską Bibliotekę Publiczną w Szczecinie w 1989.

Zawartość

Baśń o pługu; Mutyka, wiatrak i wiatr; O złotym kubku, cudownym kogutku i babie; W Biesowej Woli; O królewnie ze szklanej góry.

7. Złota kareta. Rzecz czarodziejsko-naukowa. [Opowiadania]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1988, 193 s.

Nagrody

Nagroda Złoty Exlibris, przyznana przez Wojewódzką i Miejską Bibliotekę Publiczną w Szczecinie oraz nagroda literacka „Głosu Nauczyciela” w 1989.

Zawartość

O smokach (zamiast wstępu). – Opowieść o babce: Stara lekarka; Kto tam?; Targ; Rośliny czarodziejskie; Płanetnicy; Zmora; Pokrzyk; Kareta i suchy liść; Janina; Krasnoludek; Goście imieninowi; Mur ze śniegu. – Opowieść o dawnych czarach: Światy; Łąka; Sny z księżycem; Spotkanie; Czarownica; Nasięźrzał; Chłopiec; W ogniu; Uwięzione dusze; Ziemia; Sabat. – Lustro: Gwiazda; Lustro i kot; Mysz; W polu; Nietoperz; U diabła i czarownicy; Pierwsze czary; Wesele; I śmierć; Czas zaczarowany; Co będzie...; Złota kareta. – Objaśnienia i dodatki.

8. Inne baśnie. [Opowiadania dla dzieci]. Wrocław: „Siedmioróg” 1991, 84 s.

Zawartość

Dziewczynka od płanetników; Sporysz; Jak pan Oskar Kolberg zbierał materiały do swojego dzieła; Sąsiadka albo jak rozpoznać czarownicę; O Magdusi, o parobku zuchu i o diabłach; O rodzicach chłopca, który rósł niezwykle szybko; O młynarzu i diable; O Julii, żołnierzu i śmierci; Baśń z parafii Kije. – Wyjaśnienia.

See Studies

Wybory utworów literackich w przekładach

• Ballada o Čertike. Rasskazy. [Przekł. zbiorowy]. Moskva 1988.

Omówienia i recenzje

Autor o sobie

• Autor o sobie. Notował B. Twardochleb. „Głos Szczeciński” 1979 nr 137.

Wywiady

• „Może być czas, kiedy się patrzy na plakaty”. [Rozm.] H. Lizińczyk. „Gazeta Wyborcza” dod. „Gazeta na Pomorzu” 1992 nr 114.

Słowniki i bibliografie

• Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (U. Chęcińska).

Ogólne

Artykuły

• L. Bugajski: „Szukając odpowiedzi”. W tegoż: W gąszczu znaczeń. Kraków 1988.

• B. Twardochleb: Ostatni płanetnik. Zbigniew Belina-Brzozowski (1936-1992). „Kurier Szczeciński” 1992 nr 59.

• U. Chęcińska: W łabędzim kręgu baśni Zbigniewa Brzozowskiego. „Guliwer” 1996 nr 3.

W miasteczku, które jak ogród Andersena...

• B. Zadura: Urok smutnego dzieciństwa. „Twórczość” 1976 nr 5, przedruk w tegoż: Radość czytania. Lublin 1980.

• R. Ciemiński: Pamięć o ogrodach. W tegoż: Portrety z ram wyjęte. Warszawa 1978.

• M. Chrzanowski: Gra z rzeczywistością. W tegoż: Próg możliwości. Warszawa 1982.

• B. S. Kunda: Proza lekka i łatwa? W tegoż: Dwa pejzaże świata. Wrocław 1982.

Go back to position

Dycha z Kopernikiem

• A. Mrozowska. „Litteraria” 1977 z. IV.

Go back to position

Balkony i kapelusze

• M. Semczuk: Groteski-miniaturki. „Twórczość” 1983 nr 1.

Go back to position

Inne baśnie

• E. Nowacka: Baśnie, które należy przeczytać. „Nowe Książki” 1992 nr 10.

Go back to position