BIO
Urodzony 1 marca 1935 w Warszawie; syn Stanisława Brylla, wówczas wojskowego, i Heleny z Soboszyńskich. Wychowywał się w Komorowie pod Ostrowią Mazowiecką. W 1947 wyjechał do Gdyni, gdzie uczęszczał do szkoły średniej; w 1948 należał do Związku Młodzieży Wiejskiej potem do Związku Młodzieży Polskiej (do 1955). Po zdaniu matury w 1951 pracował przez rok w stoczni jako robotnik oraz prowadził świetlicę. Debiutował w 1952 wierszem Rybaczka nadanym w programie Rozgłośni Gdańskiej Polskiego Radia. Od jesieni tego roku studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim; w 1957 uzyskał magisterium na podstawie pracy O dramatach Tadeusza Micińskiego, przygotowanej na seminarium prof. Jana Kotta. Równocześnie pracował jako dziennikarz w redakcjach czasopism: „Po prostu” (1953-55, tu też w 1953 pierwsze publikacje wierszy: Koledze z Wydziału Budowy Okrętów nr 39 oraz O miłości nr 49), „Sztandar Młodych” (1956-58; m.in. artykuły podpisane pseudonimem Włodzimierz Ocieski w 1956), Orka (1957-58); od lipca 1958 do stycznia 1960 należał do zespołu redakcyjnego „Współczesności.” W pismach tych a także w „Nowej Kulturze” (od 1957), „Więzi” (1959-61), „Twórczości” (od 1960) publikował wiersze i prozę. Od 1960 był członkiem Związku Literatów Polskich (do rozwiązania Związku w 1983). W 1960-63 uczęszczał na Studium Wiedzy o Filmie przy Państwowym Instytucie Sztuki. Zajmował się krytyką filmową, ogłaszając od 1961 recenzje w „Filmie” i „Trybunie Robotniczej.” W 1963 rozpoczął pracę w Telewizji Polskiej; początkowo pełnił funkcję redaktora programu filmowego Klaps, a w 1964-66 zastępcy redaktora naczelnego programów artystycznych. Pisał scenariusze widowisk telewizyjnych i słuchowisk radiowych. W 1965 otrzymał nagrodę literacką im. S. Piętaka, nagrodę Komitetu do Spraw Radia i Telewizji oraz nagrodę III stopnia Ministra Kultury i Sztuki. W 1966 został członkiem Polskiego PEN Clubu. Od tegoż roku był kierownikiem literackim Zespołu Realizatorów Filmowych Kamera (do 1968) i Wektor (do 1971) a następnie kierownikiem literackim Teatru Polskiego w Warszawie (do 1974). Wiersze, utwory dramatyczne, prozę, recenzje i przekłady publikował w wielu czasopismach m.in. „Kulturze” (od 1964), „Tygodniku Kulturalnym” (od 1965), „Miesięczniku Literackim” (od 1966), „Poezji” (od 1967). W 1970 otrzymał nagrodę literacką im. W. Pietrzaka, w 1973 nagrodę miasta stołecznego Warszawy i nagrodę II stopnia Ministra Kultury i Sztuki. Ożenił się z Ewą Brzozowską. W 1974-78 przebywał w Londynie na stanowisku dyrektora Instytutu Kultury Polskiej. Po powrocie do Warszawy nawiązał współpracę z tygodnikiem „Panorama” (tu w 1978-79 cykl felietonów i recenzji Przy okazji...). Od 1978 był kierownikiem literackim Zespołu Realizatorów Filmowych Silesia (do rozwiązania zespołu w 1982), a następnie Zespołu Oko; z funkcji tej został usunięty w 1985 za udział w niezależnym życiu kulturalnym i wystawienie dramatu Wieczernik w kościele Miłosierdzia Bożego na ulicy Żytniej w Warszawie. Publikował też utwory w wydawnictwach działających poza zasięgiem cenzury. W 1980 ożenił się z Małgorzatą Goraj, tłumaczką. W 1989 został członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. W tymże roku otrzymał doroczną nagrodę Funduszu Literatury. W 1991-95 był ambasadorem Rzeczpospolitej Polskiej w Irlandii. W 1998 otrzymał nagrodę im. F. Karpińskiego. W 1995-98 pracował jako doradca literacki programu drugiego w Telewizji Polskiej, następnie był konsultantem telewizji Wizja TV (1998-2001), Tele 5 (2002), Puls-Niepokalanów (2003). W 2003 otrzymał nagrodę literacką im. W. Pietrzaka. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1964), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski 1964), odznaką Zasłużony Działacz Kultury (1965), Orderem Irlandzkiego Rodu Królewskiego O'Connor (1995), Medalem Daniela Gabriela Richarda za krzewienie rozwoju ludowej kultury Słowacji (2004), Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2006). Zmarł 16 marca 2024 w Warszawie; pochowany tamże na cmentarzu przy ulicy Wałbrzyskiej.
Twórczość
1. Wigilie wariata. [Wiersze]. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry” 1958, 54 s.
Nagrody
2. Autoportret z bykiem. [Wiersze]. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry” 1960, 69 s.
Zawartość
3. Studium. [Powieść]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1963, 180 s. Wyd. 2 tamże 1964.
Nagrody
Adaptacje
teatralne
telewizyjne
4. Twarz nie odsłonięta. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1963, 34 s.
Nagrody
5. Ciotka. [Powieść]. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry” 1964, 139 s. Przedruk zob. poz. ↑.
6. Ojciec. [Powieść]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1964, 183 s. Wyd. 2 tamże 1965.
7. Gorzko, gorzko. [Opowiadania i powieść]. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry” 1965, 158 s.
Zawartość
Adaptacje
teatralne
telewizyjne
8. Jałowiec. [Powieść]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1965, 201 s.
9. Żołnierze. (Widowisko estradowe). Rzecz napisana w oparciu o relacje żołnierzy 37 Pułku Artylerii Lekkiej, 33 Pułku Piechoty oraz wspomnienia starszego sierżanta rezerwy Władysława Bila. „Materiały Repertuarowe” 1965 nr 3 s. 7-26. Prapremiera: telewizyjna: Telewizja Polska 1966; teatralna: Warszawa, Teatr Ziemi Mazowieckiej 1973. Wyd. osobne: Żołnierze. Muzyka: E. Pałłasz. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1968, 69 s.
10. Ballada wigilijna. [Widowisko telewizyjne]. Telewizja Polska 1966. Druk „Teatr Ludowy” 1966 nr 11 s. 50-59. Por. poz. ↑.
11. Od Ostrowi świeci gwiazda. [Widowisko telewizyjne]. Telewizja Polska 1966. Por. poz. ↑.
12. Sztuka stosowana. [Wiersze]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1966, 61 s.
Zawartość
13. Życie. [Utwór dramatyczny]. „Dialog” 1966 nr 9 s. 5-12. Prapremiera: telewizyjna: Telewizja Polska 1966; radiowa: Polskie Radio 1968; teatralna: Kraków, Teatr Jednego Aktora 1968.
14. Mazowsze. [Wiersze]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1967, 57 s.
Nagrody
Zawartość
15. Muszla. [Wiersze]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1968, 39 s.
16. Po górach, po chmurach. Prapremiera: teatralna pt. Ballada wigilijna czyli jak Marek, Jan, Mateusz i Łukasz z Teatru Ludowego do Betlejem szli: Nowa Huta, Teatr Ludowy 1968; radiowa pt. Ballada wigilijna: Polskie Radio 1968. Wyd. pt. Po górach, po chmurach. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1969, 109 s.
17. Rzecz listopadowa. [Utwór dramatyczny]. „Dialog” 1968 nr 2 s. 5-46. Prapremiera: teatralna: Wrocław, Teatr Polski 1968; telewizyjna: Telewizja Polska 1976. Wyd. osobne: Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1968, 102 s. Wyd. 2 łącznie z poz. ↑ pt. Rzecz listopadowa; Kurdesz. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1969, 204 s. Przedruk zob. poz. ↑.
Przekłady
francuski
rosyjski
18. Drugi niedzielny autobus. Opowiadania. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1969, 106 s.
Zawartość
19. Fraszka na dzień dobry. Poezje. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1969, 50 s.
Zawartość
20. Kurdesz. [Utwór dramatyczny]. „Dialog” 1969 nr 6 s. 5-46. Prapremiera: Kraków, Teatr Stary 1969. Wyd. osobne łącznie z poz. ↑ pt. Rzecz listopadowa; Kurdesz. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1969, 204 s.
Nagrody
21. Na szkle malowane. [Utwór dramatyczny]. „Dialog” 1969 nr 11 s. 5-48. Prapremiera: teatralna: Wrocław, Operetka Dolnośląska 1969; telewizyjna: Telewizja Polska 1994. Wyd. osobne: Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1970, 151 s. [Wyd. 3] Warszawa: ISC 2000. Przedruk zob. poz. ↑.
Przekłady
czeski
litewski
słowacki
22. Urlop o jeden dzień krótszy. Scenariusz filmowy. Warszawa: [b.w.] 1969, 66 k. Maszynopis powielany.
23. Kto ty jesteś czyli Małe oratorium na dzień dzisiejszy. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: teatralna: Lublin, Teatr im. J. Osterwy 1970; telewizyjna: Telewizja Polska 1977. Wyd. osobne: Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1971, 91 s.
24. Poezje wybrane. Wybór i wstęp: E. Bryll. Nota biograficzna: J. Bandrowska-Wróblewska. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1970, 154 s.
25. Zapiski. Wybór wierszy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1970, 135 s.
Zawartość
26. Trochę nadziei. Scenariusz filmowy. Ekranizacja 1971.
27. Wołaniem wołam cię. Oratorium pastoralne. „Dialog” 1972 nr 12 s. 5-15. Przedruk zob. poz. ↑. Por. poz. ↑.
28. Życie-jawą. Sztuka w 3 aktach z prologiem i epilogiem. „Dialog” 1972 nr 10 s. 5-45. Prapremiera: pt. Co się komu śni. (Życie jawą). Kraków, Teatr im. J. Słowackiego 1972. Wyd. osobne: Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1973, 121 s.
29. Dramaty i wiersze. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1973, 262 s. Wyd. nast. tamże pt. Dramaty: wyd. [2] 1980, wyd. 2 [właść. 3] 1981.
Zawartość
30. Piołunie piołunowy. [Wiersze]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1973, 111 s.
Zawartość
31. Zagrajcie nam dzisiaj wszystkie srebrne dzwony. Oratorium-opera. Muzyka: K. Gärtner. „Dialog” 1973 nr 8 s. 5-16. Prapremiera: Warszawa, Zespoły młodzieżowe i aktorzy. Namiot cyrkowy 1974. Wystawienie następne zmienione: Warszawa: Centralny Zespół Artystyczny Wojska Polskiego 1975; Telewizja Polska 1975. Wyd. osobne: Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1976, 30 s.
Nagrody
32. Wołaniem wołam cię. [Wiersze]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1974, 49 s. Por. poz. ↑.
33. Zapamiętaj imię swoje. Scenariusz filmowy. [Współautor:] S. Kołosow, J. Krasiński. Ekranizacja 1974.
34. Zwierzątko. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1975, 104 s.
Zawartość
35. Rok polski. [Wiersze]. Telewizja Polska 1976. Wyd. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1978, [16] k.
36. Ballada łomżyńska. [Utwór dramatyczny]. „Dialog” 1977 nr 4 s. 5-33. Prapremiera: Elbląg, Teatr Dramatyczny 1977.
37. Doświadczyński czyli Sarmacka śpiewogra o szczęściu Nipuanów. [Utwór dramatyczny]. „Dialog” 1977 nr 1 s. 5-26. Wyd. osobne Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1978, 83 s.
38. Ta rzeka. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1977, 88 s.
Zawartość
39. Słowik. [Utwór dramatyczny]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1978, 67 s. Prapremiera: Płock, Teatr Płocki 1979.
40. Wiersze wybrane. (1958-1978). Kraków: Wydawnictwo Literackie 1978, 367 s.
Zawartość
41. [Wybór wierszy]. Warszawa: Czytelnik 1978, 128 s.
42. A kto się odda w radość. [Wiersze]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1980, 111 s.
Zawartość
43. Kolęda — nocka. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Gdynia, Teatr Muzyczny 1980. Druk z podtytułem: (Oratorium kolędnicze). „Dialog” 1981 nr 1 s. 30-56. Por. poz. ↑.
44. Czasem spotykam siebie. Lipiec 1974 – czerwiec 1978. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1981, 121 s.
Zawartość
45. Kolęda — nocka; Nowe wiersze. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1982, 91 s. Por. poz. ↑, ↑.
46. Sadza. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1982, 121 s.
47. Toto. [Utwór dramatyczny; współautor:] M. Goraj. „Scena” 1982 nr 7/8 s. 51-64. Prapremiera: z muzyką M. Sartra: Szczecin, Teatr Muzyczny 1983.
48. Boże nie daj nam siebie utracić. Prapremiera: Warszawa, Muzeum Archidiecezji 1983. Wyd. inne: Warszawa: Arka* 1985, kaseta magnetofonowa.
49. Boże, uchroń nas od nienawiści. [Wiersze]. Warszawa: Wydawnictwo CDN* 1983, 35 s. Wyd. nast. tamże 1983.
50. Pusta noc. [Wiersze]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1983, 35 s.
51. Wiersze. Warszawa: Tygodnik Wojenny* [1983], 31 s.
52. Zapisane z nocy. [Wiersze]. Warszawa: Wytrwałość* 1983, 63 s.
Zawartość
53. List. [Wiersze]. Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA* 1985, 28 s.
54. Przeklęte oko Proroka. Scenariusz filmowy. [Współautor:] P. Komorowski. Ekranizacja 1985.
55. Wieczernik. [Dramat w 2 częściach]. Prapremiera: Warszawa: kościół Miłosierdzia Bożego na ulicy Żytniej 1985. Wyd. Warszawa: Wydawnictwo Krąg* 1988, [52] s. Wyd. nast. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1990.
56. Adwent. [Wiersze]. Rysunki [i posłowie:] A. Wajda. Londyn: Aneks 1986, 105 s.
57. Gołąb pocztowy. [Wiersze]. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Pokolenie* 1986, 51 s.
58. Betlejem. [Proza i wiersze]. Warszawa: Dom Wydawniczy Pelikan* 1987, 56 s.
60. Wiersze. [Wstęp:] P. Kuncewicz. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1988 [właść. 1989], 606 s.
61. Smurfowisko czyli Gargamel złapany. [Musical dla dzieci]. Prapremiera: Warszawa, Teatr Syrena 1991.
62. Kropla w wodospadzie. [Wiersze]. Warszawa: Interart 1995, 108 s.
63. Kto chce znać wiatr... [Wiersze]. Wybór i posłowie: W. Smaszcz. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1996, 167 s.
64. Widziałem jak odchodzą z nas ci ludzie dobrzy. [Wiersze]. Posłowie: S. Sterna-Wachowiak. Poznań: W Drodze 1996, 133 s.
65. Wołał nas Pan. Oratorium. Muzyka: W. Korcz. Telewizja Polska 1999.
66. Kubek tajemny. [Wiersze]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 2000, 150 s.
67. Rok Polski 2000. Edycja w drzeworytach M. Jaromskiego. Katowice 2000 [informacja autora].
68. Golgota Jasnogórska. Obrazy, oprac. merytoryczne i red.: J. Duda-Gracz. Wiersze: E. Bryll. Wprowadzenie: J. Golonka. Częstochowa: Paulianum 2001, 22 s. Wyd. 2 tamże 2001, [42] k. + 41 s.
69. Nie proszę o wielkie znaki. [Wiersze]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 2002, 387 s.
70. Jezioro Kałuża. Wiersze z roku 2001. Toruń: A. Marszałek 2003, 107 s.
71. Bo duszę ma nasz dom. Oratorium rokowe. Prapremiera: Warszawa, Sala Kongresowa 2004.
72. List w butelce. [Wiersze]. Gdańsk: Tower Press 2004, 160 s.
73. Na ganeczku snu. [Wiersze]. Lublin: Wydawnictwo Gaudium 2004, 91 s.
74. Na dom pada cieniutki blask. [Wiersze]. Warszawa: IBiS 2005, 96 s.
75. Przejście przez morze. Kolęda. Prapremiera: Gdynia, Teatr Muzyczny (wystawienie w kościele oo. Franciszkanów) 2005.
76. Jajokracja. [Musical polityczny]. Prapremiera: Warszawa, Teatr Rampa 2007.
