BROŃCZYK Kazimierz

Urodzony 11 stycznia 1888 w Górze Ropczyckiej (województwo podkarpackie); syn Józefa Brończyka, buchaltera, i Kazimiery z Hebenstreitów. Uczęszczał do Gimnazjum im. Jana Sobieskiego w Krakowie. Po zdaniu matury w 1906 studiował filologię polską, romańską i klasyczną na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1910 uzyskał magisterium, a w 1912 zdał egzamin nauczycielski. Następnie pracował jako nauczyciel gimnazjalny w Stryju i Stanisławowie. W 1913-14 kontynuował studia na uniwersytecie w Grenoble we Francji. Podczas I wojny światowej służył najpierw w I Brygadzie Legionów, potem w armii austriackiej; w 1920 brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej jako żołnierz Małopolskich Oddziałów Armii Ochotniczej. Od 1919 mieszkał we Lwowie i kontynuował pracę nauczyciela gimnazjalnego. Debiutował w 1925 sztuką Hetman Stanisław Żółkiewski wystawioną w Teatrze Narodowym w Warszawie. W tymże roku opublikował pierwszy artykuł Muzyka w dramacie we „Lwowskich Wiadomościach Muzycznych i Literackich” (nr 6); z pismem tym współpracował do 1931. W latach następnych rozwijał twórczość dramatopisarską, a równocześnie ogłaszał liczne artykuły i recenzje teatralne m. in. w „Słowie Polskim” (1926-29), „Nowinach Muzycznych i Teatralnych” (1929-30), „Świecie Kobiecym” (1930-32). Od 1929 współpracował z Polskim Radiem; napisał ok. 30 słuchowisk radiowych. Był wiceprezesem Związku Zawodowego Literatów Polskich we Lwowie i wiceprezesem ogólnopolskiego Związku Teatrów i Chórów Włościańskich z siedzibą we Lwowie. W 1936 został naczelnym redaktorem czasopisma „Muzeum” (do 1939), rozpoczął współpracę z „Ilustrowanym Kurierem Codziennym”, w którym zamieszczał recenzje i artykuły na tematy teatralne. W tymże roku otrzymał Srebrny Wawrzyn (za szerzenie zamiłowania do literatury polskiej), a w 1938 Złoty Wawrzyn Polskiej Akademii Literatury. Po włączeniu Lwowa we wrześniu 1939 do Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) pracował jako nauczyciel w szkolnictwie średnim oraz był lektorem języka francuskiego w Akademii Medycyny Weterynaryjnej. W czasie okupacji niemieckiej uczył na tajnych kompletach gimnazjalnych i uniwersyteckich. Po zajęciu Lwowa przez Armię Czerwoną w 1944 został aresztowany i zesłany do Krasnodonu w Zagłębiu Donieckim, gdzie przebywał dziesięć miesięcy. Po powrocie z łagru w 1945 wyjechał jako repatriant do Krakowa. Za przynależność do nielegalnej organizacji Komitet Ziem Wschodnich został w 1946 skazany na cztery lata więzienia. Zwolniony w 1948 przez rok pracował w wydawnictwie Horyzont, a następnie objął stanowisko kierownika literackiego wydawnictwa Dobra Książka. W 1953-56 był członkiem redakcji „Tygodnika Powszechnego”, kierownikiem działu literackiego i krytykiem teatralnym. W 1956-64 współpracował z tygodnikiem „Kierunki”, w którym zamieszczał artykuły i recenzje, głównie teatralne. Recenzje publikował też w czasopiśmie „Życie i Myśl” (1960-63). Zmarł 16 listopada 1967 w Krakowie.