BRONCEL Zdzisław

Urodzony 14 kwietnia 1909 w Warszawie; syn Apolinarego Broncela ( z pochodzenia Szweda) i Ireny z Bukowieckich. Do szkół uczęszczał w Warszawie; tu też w 1927 zdał maturę w Gimnazjum im. S. Staszica. Następnie studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim; w 1933 uzyskał magisterium. Uczęszczał również do Wyższej Szkoły Dziennikarskiej. Debiutował w 1928 wierszami pt. Noc i Przebudzenie, ogłoszonymi w czasopiśmie „Iskry” (nr 38), w którym następnie publikował swoje utwory do 1933. Był redaktorem „Ruchu Akademickiego” (1932 nr 7 i 8). Współpracował z wieloma pismami, m.in. z „Rodziną Polską” (1930-35), „ABC” (1934-36, tu cykle recenzji i felietonów pt. Z teatrów, Na ekranach i Wśród książek), „Prosto z mostu” (1935-36), „Zwierciadłem” (1937-38, tu cykl pt. Teatr), „Przeglądem Powszechnym” (1938-39) i „Kroniką Polski i Świata” (1938-39, tu cykle pt. Warszawskie premiery, Recenzje filmowe i Sekrety kinematografii). Był też autorem felietonów radiowych na tematy kulturalne i literackie. W pierwszych dniach wojny 1939 pracował w dziale filmowym Ministerstwa Informacji. Po klęsce wrześniowej udał się do Wilna, gdzie współpracował z Teatrem Polskim na Pohulance oraz publikował artykuły w „Kurierze Wileńskim” (grudzień 1939 – kwiecień 1940). Po włączeniu Litwy do Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich został w czerwcu 1941 wywieziony wgłąb Związku Radzieckiego i osadzony w łagrze na Uralu. W 1942 dotarł do Armii Polskiej, z którą ewakuował się na Bliski Wschód. Pracował w Centrum Informacji i w Radiu. W 1943-45 był współredaktorem wydawanego w Jerozolimie pisma „W Drodze”, gdzie też ogłaszał swoje wiersze i artykuły. Publikował także na łamach czasopism „Ku Wolnej Polsce” (1942), „Kurier Polski w Bagdadzie” (1943), „Gazeta Polska” (Jerozolima, 1943-44) oraz w „Orle Białym” (1943-44). W 1947 zamieszkał w Wielkiej Brytanii. Współpracował z wieloma czasopismami emigracyjnymi, publikując fragmenty prozy, recenzje i artykuły na tematy literackie, filmowe i teatralne, m.in. w „Poradniku Kulturalno-Oświatowym” (Londyn, 1952-55), „Wiadomościach” (1952-73), „Dodatku Tygodniowym Ostatnich Wiadomości” (Mannheim, 1954-55) i paryskiej „Kulturze” (1953-59). W 1954 otrzymał nagrodę Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie za twórczość krytyczną. W 1956 wystąpił ze Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie (ZPPnO) w proteście przeciw decyzji pisarzy Związku o niepublikowaniu w kraju. W 1962 został nagrodzony w konkursie „Wiadomości” londyńskich na szkic literacki lub esej. W 1966 brał udział w Kongresie Kultury Polskiej w Warszawie. Liczne artykuły, recenzje literackie, teatralne i filmowe, wiersze, prozę, tłumaczenia poezji angielskiej ogłaszał na łamach „Dziennika Polskiego i Dziennika Żołnierza”, a przede wszystkim jego dodatku „Tydzień Polski” (Londyn, 1973, 1982-87). Publikował także w paryskiej „Kulturze” (1987-88) oraz krajowym miesięczniku „Poezja” (1987). Do późnych lat siedemdziesiątych współpracował z sekcją polską radia BBC, realizując wiele audycji literackich, w tym własnych słuchowisk. W 1986 został ponownie członkiem ZPPnO. Był współzałożycielem Klubu Piątego Koła. Zmarł 7 grudnia 1998 w Londynie.