BIO

Born on 4 May 1950 in Wroclaw; son of Józef Bereś and Wanda, née Czuchajewska. He attended Grammar School No. 2 in Wroclaw from 1964, completing his advanced secondary education in 1968. He studied at the Department of Irrigation at the Higher School of Agriculture in Wroclaw (Akademia Rolnicza – now the Wroclaw University of Environmental and Life Sciences. He subsequently began a degree in Polish Studies at the University of Wroclaw (UWr). He started writing poetry in 1970, later publishing poems from the period in the collection Wybór niezobowiązujący (An optional selection, 1983). He also studied cultural studies in the two-year Studium Kulturalno-Oświatowe (Cultural-educational programme) in 1972/73. He was awarded a master's degree from UWr in 1973 and was appointed teaching assistant. From 1976 he was senior assistant lecturer at the Institute of Polish Philology (IFP – Instytut Filologii Polskiej). He published his first article in 1974, Problemy komunikatywności i metaforyczności nagłówków prasowych na przykładzie „Słowa Polskiego”. Próba klasyfikacji błędów (Issues of communicativeness and metaphors in headlines – towards a classification of errors. A case study of "Słowo Polskie"). This linguistic study appeared in "Wrocławski Rocznik Prasoznawczy 1974". He has gone on to publish numerous pieces of research and literary criticism, particularly on the literature of the interwar period, the Second World War and occupation era, as well as the postwar period. His academic studies have appeared in "Literatura Ludowa" (intermittently between 1975-80), "Pamiętnik Literacki” (1978, 1981-84 and 1988) and "Acta Universitatis Wratislaviensis" (1981, 1983, 1986-87, 1990, and 1997). He published reviews, sketches and interviews in periodicals including "Nadodrze" (1976-77) and "Odra" (intermittently between 1976-90, including a cycle of interviews with Stanisław Lem, "Rozmowy ze Stanisławem Lemem", that appered between 1984 and 1985). He has been a member of "Odra's" editorial board since 1987. He has also written for "Twórczość" (intermittently between 1976 and 1989), "Miesięcznik Literacki" (1977-82) and "Integracje" (1979-81). His articles also appeared in unofficial periodicals published outside the system of state censorship: "Z Dnia na Dzień" (from 1980; using the by-line sb), "Solidarność Dolnośląska" (1981), "Afront" (1982; using the by-line I.C.M.) and "Obecność" (1983, as bes). While conducting research towards his doctoral thesis on the Vilnius-based group of poets Żagary he recorded interviews with its former members Czesław Miłosz, Jerzy Putrament, Aleksander Rymkiewicz and Jerzy Zagórski. They remain unpublished. In subsequent years, he continued to conduct interviews with leading figures in Polish literature. These materials did appear in print in books and magazines. Between 1979 and 1982 he was director of the Institute for West European and North American Studies (Instytut Badań Europy Zachodniej i Ameryki Północnej) at UWr. He was awarded a doctoral degree from the University of Wroclaw in 1982 for his thesis Poezja żagarystów do roku 1945 (The poetry of the Żagary group to 1945), which was supervised by Prof. Janusz Degler. He was subsequently made lecturer at the Institute for Polish Studies at UWr. Until 1987 Bereś also lectured at the Wrocław branch of the Krakow-based State Theatre School (PWST – Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna) Between 1986-87, he led the thematic research group "Modele literatury fantastyczno-naukowej" (Models of science-fictions literature) within the broader Problem Węzłowy 11.1 (or "Key question", a structure within the state-funded research system in communist Poland). He left for France in 1987, where he lectured at Université Charles de Gaulle Lille III. He developed a programme in Polish studies for French students. He also acted as a reviewer of master's and doctoral dissertations on Polish literature and culture. Bereś likewise made programmes for Radio France Nord. He was awarded a habilitation degree in 1989 for his study Uwięziony w śmierci. O twórczości Tadeusza Gajcego (Bound by death. The work of Tadeusz Gajcy). A year later he was made senior lecturer at UWr. In 1993, he co-founded and implemented a pilot programme in multimedia teaching (Service d’Enseignement à Distance de l’Université Charles de Gaulle), preparing seventeen multimedia lectures for it. He remained active as a literary critic and poet, publishing mainly in the émigré periodicals "Aneks" (London, 1988; using the by-line Stanisław Nowicki), "Kultura", (Paris, 1988-90; also as Stanisław Nowicki), "Nowy Dziennik" and its supplement "Przegląd Polski", (New York, 1989-90; as Stanisław Karłowicki), "Puls" (London, 1989-90; as Stanisław Nowicki), "Zeszyty Historyczne" (Paris, 1988; as Stanisław Nowicki) and "Kontakt" (Paris, 1990; as Stanisław Nowicki). He also wrote for the Wroclaw-based "Odra" (1992-2001, including the cycle of poemsListy z podziemia, [Letters from the Underground]; also as Stanisław Nowicki). He was a member of the periodical's editorial board to 2003. In 1993 he returned to IFP at the University of Wroclaw, where he was made associate professor. He was a member of the University's Senate Commission for Academic Affairs from 1994 to 1996 and a member of the Polish Academy of Sciences' Commission of Literary History (Komisja Historyczno-Literacka PAN) between 1997 and 1999. He was made a member of the Polish PEN Club in 1996. He served on the jury of Poland’s prestigious Nike Literary Prize between 1996 and 2004. In 1997 he joined the French-Belgian-British-German editorial committee of the series Lettres Européennes. He was made full professor in 1998. During this period, he published in "Fraza" (2000-01 and 2005), "Kresy" (intermittently between 2000 and 2005), "Gazeta Wyborcza" (intermittently between 2001 and 2003, and again between 2005 and 2008) and in "Dziennik. Polska-Europa-Świat" from 2006 (where, among other things, he published numerous interviews). He also collaborated with Polish Television(TVP). Between 1996 and 2010 he presented the literary show Telewizyjne Wiadomości Literackie (which began as a bi-weekly show on the foreign service TVP Polonia before being broadcast monthly on the national station TVP 2). The interviews that he conducted formed the book Historia literatury polskiej w rozmowach XX i XXI w. (A history of Polish literature in conversations from the 20th and 21st centuries, 2002). In 1997/98, he presented Latarnik, a cultural show on TVP Polonia showcasing the cultural and scientific activities of Poles abroad. In 2003 he presented the current affairs show Jatka Kulturalna (three episodes on TVP 3). He was also a member of the Programming Council of TVP 3 between 2001 and 2003. He also directed documentary films for TVP 2, including one on Wojciech Dąbrowski titled Biały brat Papuasów (The Papuans' white brother), one on young publishers titled Wydaj to sam (PIY – Publish it yourself), and one on the sculptor Igor Mitoraj titled Ciało kamienia (Body of stone). In 2002, he was appointed full professor at the University of Wroclaw. The same year, he started lecturing at the Chair of Journalism and Social Communication (Katedra Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej) at the University. When the Chair was made into an Institute in 2004, he became director of the Centre for Writing and Film (currently the Centre for Literary and Documentary Forms – Zakład Form Literackich i Dokumentalnych). He was awarded the University of Wroclaw's Rector's Prize on many occasions (1993, 1999, 2000, 2003, 2004 and 2006). Between 2006 and 2016 he was a member of the jury of the Angelus Central European Literary Award (Literacka Nagroda Europy Środkowej Angelus). In 2007/08, he conducted Magiel Literacki, a series of discussions with writers at the Polski Theatre in Wroclaw. He served as a member of the Programme Council of the Congress of Polish Culture in 2009. In 2012 he served as editor of the online literary portal telewizjaliteracka.pl, which was an extension of the television programme Telewizyjne Wiadomości Literackie. In 2013 he became editor-in-chief of Biblioteka Narodowa, the prestigious series of critical editions of literary works. Until 2015 he was a member of the Programme Council of Wrocław 2016 – European Capital of Culture.
Some time around 1980 he married the actress Monika Braun. They subsequently divorced. He lives in Wroclaw.

Twórczość

1. Wybór niezobowiązujący. [Wiersze]. Powst. 1970-1972. Kraków, Wrocław : Wydawnictwo Literackie 1983 , 70 s.

Zawartość

Zawiera cykle: Spotkania z Elsą. (Pamięci E.H. Zamenth); Erupcje; Ogród starego ślepca.

2. Szansa poetyckiego historyzmu. (Esej). Wrocław: [b.w.]* 1978, 23 s. Bibl. Agory, t. 14.

3. Ostatnia wileńska plejada. Szkice o poezji kręgu Żagarów. Powst. 1981. Wyd. w wersji zmienionej Warszawa: PEN 1990 , 367 s.

Skrócona wersja rozprawy doktorskiej, złożonej do druku w 1981 w Wydawnictwie Literackim (niewydana), w 1982 przedstawionej jako doktorat na UWr.

Zawartość

I. „Już nic, to tylko stoi obłok nad sekcją twórczości oryginalnej”; II. Strategia Żagarów; III. Ostatni bard Wielkiego Księstwa [dot. T. Bujnickiego]; IV. Profesja i kronika [dot. A. Rymkiewicza]; V. Największy poeta miasta Lidy [dot. J. Putramenta]; VI. Muzyka zodiaków, zjawisk i cyfr [dot. J. Zagórskiego]; VII. Ład dojrzały do katastrofy czy katastrofa dojrzała do ładu [dot. Cz. Miłosza].

4. Rozmowy ze Stanisławem Lemem. Powst. XI 1981- VIII 1982. Pierwodruk fragmentów: „Odra” 1984 nr 4-12, 1985 nr 1-10. Wyd. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1987, 399 s. Wyd. nast. pt. Tako rzecze… Lem . Ze Stanisławem Lemem rozmawia Stanisław Bereś tamże: wyd. 2 poprawione i rozszerzone tamże 2002, 575 s., wyd. 3 2018.

Nagrody

Nagroda Ministra Edukacji Narodowej w 1987, nagroda miesięcznika „Fantastyka” w 1988.

Przekłady

niemiecki

Lem über Lem. Gespräche. [Przeł.:] E. Werfel, H. Nurenberger. Frankfurt am Main 1986.

rosyjski

Tak govoril… Lem. [Przeł.:] V.I. Borisov, V.I. Âznevič. Moskva 2006, wyd. 2 i 3 tamże 2006.

ukraiński

Kolotnečì z privodu vsesvìtnʹogo tâžìnnâ. [Przeł.:] I. Ševčenko, A. Pavlyšyn. Ternopìlʹ 2017.

5. Pół wieku czyśćca. Rozmowy z Tadeuszem Konwickim. Powst. 1984. [Rozm. S. Bereś]. Wyd. Londyn: Aneks 1986, 246 s. Wyd. nast.: Warszawa: Wydawnictwo Przedświt 1986, 194 s.; wyd. 3 poprawione Warszawa: Oficyna Wydawnicza Interim 1990; [wyd. 4] Kraków: Wydawnictwo Literackie 2003.

S. Bereś podpisany: Stanisław Nowicki.

Przekłady

francuski

Un demi-siècle de purgatoire. [Przeł.] M. Laurent. Montricher, [Paris] 1993.

niderlandzki

Een halve eeuw vagevuur. Gesprekken met Tadeusz Konwicki. [Fragm.:] Informatie. [Przeł.] G. Rasch. Amsterdam 1988.

6. Już tylko sen. [Wiersze]. Londyn: Aneks 1990, 141 s.

7. Polonais pratique pour debutants. Lille: Centre d’Études de la Culture Polonaise. Université Charles de Gaulle 1990.

Skrypt dla studentów.

8. Historia nie byle jaka o dziejach dzielnego Chluptaka. [Poemat dla dzieci]. Londyn: Aneks 1991, 63 s.

9. Historie et civilization polonaise 1795-1864. Choix de textes et commentaires établi par S. Bereś. Lille: Centre d’Études de la Culture Polonaise. Université Charles de Gaulle 1991, 176 s.

Skrypt dla studentów.

10. Uwięziony w śmierci. O twórczości Tadeusza Gajcego. Warszawa: PEN 1992, 197 s.

Skrócona wersja rozprawy habilitacyjnej.

Zawartość

Los w płomieniu; Cień Konfederacji; Wiersze niewymierne; Egzorcyzmowanie świata; Misterium o nadziei i zagładzie; Imiona lęku; Grom powszedni.

11. Rozdarta kurtyna. Rozważania nie tylko o teatrze. [Rozmowy z K. Braunem]. Londyn: Aneks 1993, 247 s.

Zawartość

Zawiera rozmowy S. Beresia z K. Braunem w częściach: I. Poza marginesem; II. Między tradycją a nowatorstwem; III. Budowanie teatru; IV. Dżuma w teatrze.

12. Piotr Siemion. [Szkic]. [Przeł.:] D. Daume. Kraków: Villa Decius. Arbeitsgruppe Literatur Polska 2000, 2000 , 30 s.

Tekst w języku niemieckim.

Zawartość

Zawiera także przekł. fragm. twórczości P. Siemiona i wypowiedzi krytyków o pisarzu oraz wywiad z nim przeprowadzony przez S. Beresia.

13. Historia literatury polskiej w rozmowach. XX-XXI wiek. Warszawa: W.A.B 2002, 589 s.

Rozmowy z pisarzami emitowane wcześniej w programie Telewizji Polskiej „Telewizyjne Wiadomości Literackie” w 1996-2001.

Zawartość

Ręka Opatrzności. (Rozmowa z Czesławem Miłoszem); Między historią a naturą, czyli każdy ma swojego anioła. (Rozmowa z Kazimierzem Brandysem); Poeta po końcu świata. (Rozmowa z Tadeuszem Różewiczem); Nieludzkie przyśpieszenie. (Rozmowa ze Stanisławem Lemem); „Nowy tekst”, czyli w centrum zdarzeń. (Rozmowa z Ryszardem Kapuścińskim); W X Pawilonie. (Rozmowa z Włodzimierzem Terleckim); Ofiary nie stają się świętymi. (Rozmowa z Wilhelmem Dichterem); Oko, które widzi, ucho, które słyszy. (Rozmowa z Henrykiem Grynbergiem); Mojra, czyli filozofia cierpienia. (Rozmowa z Chrystianem Skrzyposzkiem); Piękno i cierpienie. (Rozmowa z Adamem Zagajewskim); Pan mnie słucha, prawda? (Rozmowa z Piotrem Sommerem); Duchy przeszłości. (Rozmowa z Tomaszem Jastrunem); Romans z Kafką. (Rozmowa z Anną Bolecką); Wilcza tropa. (Rozmowa z Mariuszem Wilkiem); Elegancki strach na wróble. (Rozmowa ze Zbigniewem Kruszyńskim); Niezapisane nie istnieje. (Rozmowa z Agatą Tuszyńską); Podróż przez archiwum. (Rozmowa z Andrzejem Sosnowskim); Mur, czyli stany człowieczeństwa. (Rozmowa z Andrzejem Stasiukiem); Poeta czynny do odwołania. (Rozmowa z Marcinem Świetlickim); Beduin na Niskich Łąkach. (Rozmowa z Piotrem Siemionem); Nigdy nie płakałam nad żadną postacią. (Rozmowa z Olgą Tokarczuk); Literatura, czyli sposób myślenia. (Rozmowa z Manuelą Gretkowską); Dług wobec moich umarłych. (Rozmowa z Jackiem Baczakiem).

14. Szuflada z Atlantydy. [Szkice]. Wrocław: Dolnośląskie Wydawnictwo Edukacyjne przy współpracy Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Wrocławskiego 2002, 308 s.

Zawartość

Futuryzm, czyli początek końca; Baśń o cywilizacji [dot. zmierzchu europejskiej cywilizacji]; Poeci apokalipsy, czyli metafizyka oporu; Gra z doktryną. Proza Stanisława Lema w latach 1946-1956; Neontologiczny romans [dot. mistyfikacji i falsyfikatu w twórczości S. Lema]; Literatura emigracyjna (1945-1990); Konwicki w czyśćcu PRL-u; Piekło Leo Lipskiego; Manipulacja i szyfr; Literatura polska na szklanym ekranie.

Przekłady

francuski

szkicu Literatura emigracyjna (1945-1990) pt. Littérature polonaise contemporaine en exil. W: Littératures et cultures d’exil. Lille 1993 s. 267-284.
szkicu Piekło Leo Lipskiego pt. Les enfers de Léo Lipski. W: Pologne singulière et plurielle. [Vileneuve-d’Ascq] 1994.

niemiecki

szkicu Konwicki w czyśćcu PRL-u pt. Im Angesicht des Archipels des Schweigens. Das Schaffem von Tadeusz Konwicki in den Jahren 1976-1994. W: Enttabuisierung. Bern 1996 .

15. Historia i fantastyka. [Rozmowy z Andrzejem Sapkowskim]. Warszawa: Supernowa –Niezależna Oficyna Wydawnictwo NOWA 2005, 285 s.

Przekłady

rosyjski

Istoriâ i fantastika. [Przeł.] E.P. Vajsbrot. Moskva 2007.

16. Okruchy Atlantydy. Wrocławski riff. [Szkic wspomnieniowy]. Wrocław: Quaestio 2011, 15 s. Arkusz Prozy.

17. Kosmos miedziorytu. Rozmowy o grafice. [Współautor:] P. Tyszkiewicz: Red.: S. Bereś. Współpraca red.: S. Politowska. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut-Wrocławskie Wydawnicza Oświatowe 2015, 262 s.

18. Gajcy. W pierścieniu śmierci. Wołowiec: Czarne 2016, 711 s. Biografie.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Wołowiec: Czarne 2016, plik w formacie PDF, EPUB, MOBI.

19. Niepamięć. O literaturze polskiej XX wieku. Wrocław: Atut; współpraca wydawnicza Wydziału Filologicznego i Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej 2021, 479 s.

Zawartość

Słowo wstępne. – W kuźni wileńskiej plejady; Wyrwani zapomnieniu; Niewygodne oko; Odwilż, czyli zanim ruszyły lody; Pisarz w matni; Bezpieka jako recenzent; Pod lupą konsultanta; Pisarze pod maglem bezpieki; O publiczności, literatach i artystach w PRL; Przestępca w piekle wolności.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Lemowska wizja fantastyki naukowej. „Odra1977 nr 7/8 s. 41-50.
O prozie Henryka Worcella. „Miesięcznik Literacki1978 nr 4 s. 69-79.
Poezja wojny i okupacji a literatura popularna. „Literatura Ludowa1980 nr 1/3 s. 3-24.
Apokalipsa według Czesława Miłosza. „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prace Literackie1986 t. 26.nr 878 s. 69-105, przekł. angielski w: Between anxiety and hope. The poetry and writing of Czesław Miłosz. Edmonton 1988.
Iść w rubaszce za aniołem…. Publicystyka młodego [Cz.] Miłosza. „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prace Literackie1986 nr 794 s. 35-59.
Cień Konfederacji. „Odra1987 nr 10 s. 35-45 [dot. poetów związanych z grupą „Sztuka i Naród”].
Manipulacja i szyfr. Polska literatura współczesna w lustrze przekładu. „Acta Universitatis Wratislaviensis. Romanica Wratislaviensia1997 nr 44 s. 41-51.
Stanisław Lem jako pogromca imperializmu. Między literaturą popularną a propagandą. (1946-1956). W: Wszystek krąg ziemski. Wrocław 1998 s. 384-413.
Inteligent w domu wariatów. (Soc)realistyczna trylogia Stanisława Lema. W: Muzy i hestie. Wrocław 1999 s. 289-316, przedruk w: „Acta Lemiana Monashiensis”, Melbourne 2003 nr 2 s. 61-81 [dot.: Czas nieutracony].
Head-line, czyli psychomachia. „Nowe Media, Nowe w Mediach2005 nr 1 s. 113-138.
Evanna. W: Literatura, kultura, komunikacja. Wrocław 2006 s. 83-106 [dot. twórczości poetyckiej S. Kowalczyka].
Za co kochamy (prozę) Tadeusza Konwickiego? W: Konwicki i tłumacze. Łask 2006 s. 19-44.
Cynjan i Fiszer, czyli o cnotach felietonu. W: Wyobraźnia i pedanteria. Wrocław 2008 s. 152-168.
Stygmat piekła. W: Słowa i metody. Lublin 2009 s. 35-65 [dot. poezji czasu wojny i okupacji].
W kosmosie przypadków. Antykryminały Stanisława Lema. W: Makrokosmos versus Mikrokosmos. Poznań 2009 s. 115-130.
Wileński obłok, czyli zanim powstały Żagary. W: Żagary, środowisko kulturowe grupy literackiej. Kraków 2009 s. 13-52.
Quand la Sûreté devient critique littéraire. Le cas de la Pologne. [Przeł.] M. Laurent. W: Critique littéraire et littérature européenne. Paris 2010 s. 187-202.
Potwór z Massachusetts. „Quarto2015 nr 3/4 s. 15-25 [dot. S. Lema].
Faszyści z SiN-u” [„Sztuki i Narodu”]. „Zielonogórskie Studia Bibliotekoznawstwa2016 z. 8 s. 15-50.
Postludium, czyli o felietonach. W: Jestem kulturowym mieszańcem. I to mi się podoba.... Wrocław 2018 s. 449-477.
Gdy runął mur. Literatura polska w dobie przełomu. „Orbis Linguarum2019 vol. 53 s. 247-262.
Lem jako gawędziarz. W: Apetyt na literaturę. Kraków 2019 s. 235-255.
Słownik widmo. W: Przechadzki po lesie fikcji i nie tylko. Szkice o literaturze, języku i kulturze. Wrocław 2019 s. 417-432.
Słownik widmo. W: Przechadzki po lesie teorii i nie tylko. Wrocław 2019 s. 417-432.
Zakała. „Rok w trumnie” Romana Bratnego. W: Twórczość na zamówienie. Warszawa 2019 s. 289-333.
André Gide comme enjeu. Querelle des anciens et des modernes, à Varsovie, en 1942. W: André Gide à (re)découvrir. Paris 2020 s. 79-98.
Odwilż „avant la lettere. W: Między śmiercią Stalina a powrotem Gomułki. Szczecin 2020 s. 43-73.
Stanisław Lems Kriminalromane. [Przekł.] P.O. Loew. W: Kosmos Stanisław Lem. Wiesbaden 2021 s. 107-126.
Dyptyk francuski. W: Świat człowieka – świat komunikacji. Wrocław 2023 s. 229-257.
Le rôle fédérateur de la série „Biblioteka Narodowa. W: Une Pologne nouvelle?. 1918-1939. Paris 2023 s. 49-64.
Dialog in einer Zeit der Verachtung. Polnische Zwangsarbeiter und Zwangsarbeiterinnen im Dritten Reich. W: Handbuch der Deutsch-Polnischen kommunikation. Wiesbaden 2024 s. 131-146.
Lacrimosa dla polskiego Nordu. W: Co pan na to, panie P.?. Sztuka – Kultura – Komunikacja. Wrocław 2024 s. 81- 96.

Przekłady i adaptacje

1. M. Bouty: Słownik dzieł i tematów literatury francuskiej. Przeł.: S. Bereś, M. Laurent. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 1995, 422 s.
2. G. Flaubert: Pani Bovary. [Spektakl telewizyjny]. Adaptacja: S. Bereś. Wystawienie telewizyjne: Reżyseria: K. Babicki. Telewizja Polska 1998.

Prace redakcyjne

1. Poezja II awangardy. (1927-1939). Wybór tekstów przygotował S. Bereś. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 1978, 92 s. Uniwersytet Wrocławski Instytut Filologii Polskiej Teksty do ćwiczeń. Literatura. Seria A, z. 16.
Antologia utworów.
2. Poezja pokolenia wojny i okupacji. Wybór tekstów przygotował S. Bereś. Red.: W. Floryan. Wrocław: Uniwersytetu Wrocławskiego 1978, 80 s. Uniwersytet Wrocławski Instytut Filologii Polskiej Teksty do ćwiczeń. Literatura. Seria A, z. 18.
Antologia utworów.
3. Artykuły programowe grupy literackiej „Żagary. Wybór. Wybór tekstów przygotował S. Bereś. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 1980, 76 s. Uniwersytet Wrocławski. Teksty do ćwiczeń. Literatura. Seria A, z. 22.
4. Poètes de l’Apocalypse. Antologie de poésie en polonais, hébreu et yiddish (1939-1945). [Oprac.:] D. Beauvois, S. Bereś, J.M. Delmaire, M. Laurent. Lille: Presse Universitaire de Lille 1991, 277 s.
5. T. Gajcy: Wybór poezji. Misterium Niedzielne. Oprac.: S. Bereś. Wrocław, Kraków: Wydawnictwo Ossolineum 1992, 223 s. Biblioteka Narodowa I, 283.
6. La Nouvelle Vague Polonaise. Antologie des ouevres poétiques. Choix de textes et commentaires établi par S. Bereś. Lille: Centre d’Etudes de la Culture Polonaise. Université Charles de Gaulle 1992, 236 s.
Skrypt dla studentów.
7. A. Jochelson: Kronika: Semipałatyńsk-Wrocław. Oprac. i wstęp: S. Bereś. Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej „Wirydarz 1997, 375 s.
Pamiętnik z lat 1944-1956.
8. S. Kowalczyk: Kradzieże brylantów. [Wiersze i opowiadania]. Wybór, wstęp i oprac.: S. Bereś. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe 2005, 189 s.
9. Salon III Rzeczypospolitej, czyli spotkania w salonie prof. Józefa Dudka. T. 1-2. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe 2006, 2008.

[T. 1]. Pod red. S. Beresia. 2006, 431 s.

[T.] 2. Nauki ścisłe, nauki humanistyczne, sztuki piękne. Pod red. S. Beresia i U. Glensk. 2008, 511 s.

10. Wojaczek wielokrotny. Wspomnienia, relacje, świadectwa. Oprac.: S. Bereś, K. Batorowicz-Wołowiec. Wrocław: Biuro Literackie 2008, 623 s.

Zawartość

Zawiera zapis 85 wywiadów, relacji i świadectw przyjaciół i znajomych R. Wojaczka, a także płytę DVD z nagraniami filmowymi rozmów z 47 osobami.
11. Ocaleni z zatraty. Pod red. S. Beresia. T. 1-2. Wrocław: Oddział Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu 2014.

T. 1. Biografie mieszkańców ziemi lubińsko-legnickiej. Zebrał i spisał J. Biliński. Oprac.: M. Garbacz [i in.], 342 s.

T. 2. Relacje mieszkańców ziemi lubińsko-legnickiej. Relacje zebrał i oprac.: A. Bereś [i in.], 440 s.

12. Biblioteka Narodowa 1919-2019. Księga jubileuszowa serii. Pod redakcją S. Beresia. Wrocław: Ossolineum 2019, 623 s.
13. Listy miłosne i nie. Rafał Wojaczek. Redakcja i wstęp: S. Bereś. Współpraca redakcyjna i opracowanie edytorskie: D. Cichoń. Wrocław: Warstwy 2019, 462 s. Wyd. 2 poprawione tamże 2020.
14. Lem. Reaktywacja. Kongres Lemologiczny. Redakcja: S. Bereś. Współpraca redakcyjna: K. Batorowicz-Wołowiec. Wyd. 2 zmienione i poszerzone. Wrocław: Warstwy 2022, 619 s.

Omówienia i recenzje

• http://wwwZob. link [dostęp 15 października 2023].

Ankieta dla IBL PAN 2009, 2024 .

Wywiady

Wyjść z prosektorium literaturoznawstwa. Rozm. A. Zawada. „Kresy1995 nr 4.
Książkę zrodził przypadek. Prof. Stanisław Bereś o wywiadzie z Andrzejem Sapkowskim. Rozm. A. Kołodyńska. „Gazeta Wyborcza2005 nr 268 dod. „Wrocław” [dot.: Historia i fantastyka].
Spowiednik pisarzy. Rozm. M. Frenkiel. „Gazeta Krakowska2005 nr 258 [dot.: Historia i fantastyka].
Światło, które boli. Rozm. B. Prejs. „Śląsk2007 R. 13 nr 11.
To jest edukacyjna rewolucja. Rozm. W. Walczak. „Oblicza Edukacji2007 nr 13.
Intymna biografia „poety przeklętego. Rozm. M. Spychalski. „Dziennik2008 nr 97 dod. „Kultura” [dot. oprac.: Wojaczek wielokrotny].
Sztuka opowiadania. Powst. 2011. Rozm. A. Grabau. [on-line] Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 13 września 2013].
Historie i traumy. Rozm. G. Nurek. „Tygodnik Powszechny2012 nr 43 [dot. głównie Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus].
Guślarz Konwicki. Rozm. M. Cieślik. „Rzeczpospolita2015 nr 13.
Przyjaźń i naród. Rozm. U. Glensk. „Nowe Książki2016 nr 12 [dot. głównie: Gajcy].
Papierowy Krzyż Walecznych. Dlaczego należy uhonorować poetę. Rozm. T.Z. Zapert. „Do Rzeczy2017 nr 4 [dot.: Gajcy].

Słowniki i bibliografie

Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1-. Warszawa 2000 (A. Zawada).
Współcześni uczeni polscy. T. 5. Warszawa 2002.

Ogólne

Książki

Rozmówca. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Stanisławowi Beresiowi. Pod red. K. Batorowicz-Wołowiec, U. Glensk i A. Zawady. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne 2020, 375 s.

Zawartość

Słowo przed; Stanisław Bereś; Historia nie byle jaka. – Przyjaciele i współpracownicy: P. SIEMION: Księgi Stanisławowe; B. KIERC: Bereś Bereś; W. GARSZTKA: Stasiu; M. BUDZYŃSKA: Improwizacja pełna życia; M. LAURENT: Pół wieku przyjaźni; K. BRAUN: Nielegalny wykład Stanisława Beresia; D. SIKORA: małe litery; M. LESIAK: Ale zapisane; A. URBAŃSKA: Od farmakologii do frazeologii; K. KRAJEWSKA: Panie Psorze; U. GLENSK: Errata; K. BATOROWICZ-WOŁOWIEC: Opowieść wielokrotnie złożona; A. BURSZTA: Coś więcej; K. MAJEWSKA: Migawki z „TWL-u” i plotki z „Magla”; M. MIZURO: Przygoda; M. BRADKE: „Skazki achotnika”, czyli zapiski starego żurnalisty; M. SPYCHALSKI: Stanisław Bereś w kilku odsłonach; R. Löw: Rozmowa z Nowickim; J. ŁUGOWSKA: O rozmowie i rozmawianiu; J. JARZĘBSKI: Stanisław Bereś i pytania o biografizm; A. BADOWSKA: Wyznania egzegetki; A. ZAWADA: List w sprawie Stanisława Beresia; K. MALISZEWSKI: Poeta Bereś. Wybór z wyboru; M. ŁYSIK: „Pieśń o sobie samym”. – Obserwatorzy i literaci: J. ŁUKASIEWICZ: [Staszku Drogi…]; A. POPRAWA: Art deko; A. FIUT: Na Jubileusz – limeryk panegiryczny; M. SZCZYGIEŁ: [Profesor Bereś…]; W. ŁUKASZEWSKI: [Bereś jest…]; M. TARNOGÓRSKA: Biografioł (clerihew); A. SZYNOL: Fraszka na 2 – B; K. MROZIEWICZ: [Drogi Profesorze…]; J. GRĘBOWIEC: Wolimierz. Przedwiośnie; M. GRZESIAK: Co się zdarzyło w Mysichrogach?; Ł. ŚMIGIEL: Robal; A. LEWICKI: Mądry wybór. – Badacze i eseiści: W. BROWARNY: Towarzystwo Socjalistów Polskich w Breslau; D. SZKOŁA: Międzywojenna Galicja w felietonach Josepha Rotha; J.A. CHOROSZY: Rachmany; A. NASIŁOWSKA: Literatura polska i jej międzynarodowe funkcjonowanie; K. MALISZEWSKI: „Można pisać o ptaszkach”; R. ŁUKASZEWSKA: Teoria rozmowy Stefanii Skwarczyńskiej; J. DEGLER: Mrożek czyta Witkacego; M. FLEISCHER: O dydaktyce; M. Kolankowska: Rodzynek; Bibliografia profesora Stanisława Beresia.

Artykuły

A. Niewiadowski: Stanisław Bereś. W tegoż: Polska fantastyka naukowa. Warszawa 1987.

Wybór niezobowiązujący

S. BAKALARZ: Zwątpienie i niepokój. „Słowo Polskie1984 nr 198.
CZ. SOBKOWIAK: Nie ma domostwa. „Integracje1987 nr 21.

Ostatnia wileńska plejada

A. FIUT: Żagarystów portret zbiorowy. „Tygodnik Powszechny1991 nr 6.
A. KOWALCZYKOWA: O Miłoszu i Żagarach. „Tygodnik Literacki1991 nr 5.
B. FARON: Ostatnia wileńska plejada. „Ruch Literacki1992 z. 3.

Rozmowy ze Stanisławem Lemem

P. BARTYŚ: Summa gawędziarza. „Odra1987 nr 11.
I. HEPPEN: Porozmawiajmy o życiu…Tygodnik Polski1987 nr 41.
J. JARZĘBSKI: Rozum i świat. „Tygodnik Powszechny1987 nr 35.
K. KANIA: Rozum i sacrum. „Kierunki1987 nr 50.
J. KATZ-HEWETSON: Ja jestem drobiazgowym realistą. „Kultura”, Paryż 1987 nr 5.
J. ŁADYKA: Fenomen Lema. „Kultura1987 nr 41.
A. NIEWIADOWSKI: Nowe książki Lema. „Życie Literackie1987 nr 42.
K.M. SIENIAWSKI: Bóg Lem. „Kultura1987 nr 41.
I. JANOWSKA: Lem – heroiczny pesymista. „Nowe Książki1988 nr 2 [dot. też: S. Lem: Fiasko].
W. JURASZ: Mizantrop z Wysokiego Zamku. „Res Publica1988 nr 1.
A. NASIŁOWSKA: Rozziew. „Twórczość1988 nr 3.
M. ORAMUS: Lube zgliszcza. „Nowa Fantastyka2002 nr 8.
A. POPRAWA: Tu i gdzie indziej, i jeszcze dalej z Lemem. „Tygodnik Powszechny2002 nr 26.
M. NOWAK: Nad otchłanią, czyli rozmowy ze Stanisławem Lemem po raz drugi. „Polonistyka2003 nr 2.

Pół wieku czyśćca

[A. ZAWADA] A. FREJUSZ: Listy zza muru. „Obecność”* 1986 nr 16.
[J. MAJCHEREK] J. PALUSIŃSKI: Przypisy do „Rozmów z K.” „Kultura Niezależna”* 1987 nr 28.
[B. ROGATKO] Quidam: Polityka jest losem. „Miesięcznik Małopolski”* 1987 nr 18.
J. TRZNADEL: Pół wieku piekła, czyli na śmietniku historii. „Kultura Niezależna”* 1987 nr 28.
[E. BALCERZAN] E.B.: Konwicki i Nowicki. „Almanach Humanistyczny”* 1988 nr 9.
[F. NIECKULA] A.R.Do Współczesności”* 1989.

Już tylko sen

J. PIESZCZACHOWICZ: Najciaśniejsze granice wolności. „Nowe Książki1991 nr 5.
A. ZAWADA: List w sprawie Stanisława Beresia. „Odra1991 nr 3.
J. KATZ-HEWETSON: Propozycja poezji. „Arka1992 nr 41.

Uwięziony w śmierci

A. FABIANOWSKI: Poezja zakonspirowana. „Nowe Książki1993 nr 1.

Rozdarta kurtyna

M. FIK: Kazimierza Brauna spowiedź bez powodu. „Dialog1993 nr 11.
J. RATAJCZAK: Bereś i Braun. „Arkusz1993 nr 27.
R. WĘGRZYNIAK: Niezłomny w zadżumionym teatrze. „Kultura”, Paryż 1993 nr 8.
J. HERA. „Tygodnik Powszechny1994 nr 13.
K. MACIĄG: Wokół „Rozdartej kurtyny. „Fraza1994 nr 5/6.
A. MIESZKOWSKA: Kazimierza Brauna opowieści wstydliwe. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1995 dod. „Tydzień” nr 44.

Historia literatury polskiej w rozmowach

L. BUGAJSKI: Kulawa historia literatury. „Trybuna2002 nr 125.
P. DUDZIAK: Wywiad i rozmowa. Dwie książki rozmów z pisarzami. „Tygodnik Powszechny2002 nr 35 [dot. też: P. Szewc: Wolność i współczucie].
J. MADEJSKI: Rozmowa, czyli powieść. „Pogranicza2002 nr 4, przedruk w tegoż: Zamieszanie. Kraków 2003.
S. STERNA-WACHOWIAK: Polski Bernard Pivot?Nowe Książki2002 nr 9.
U. ŚMIETANA: Prywatny głos literatury. „Czas Kultury2002 nr 3 [dot. też: P. Szewc: Wolność i współczucie].
A. TUSZYŃSKA: Wampir. „Rzeczpospolita2002 nr 112.
W. WENCEL: W kapciach na Judahu skale. „Nowe Państwo2002 nr 7.
M. ORSKI: O literaturze i ludziach. „Odra2003 nr 5.
P. ZAWADZKI: Alfabet Stanisława Beresia. „Twórczość2003 nr 4.

Szuflada z Atlantydy

D. HECK: Utinam falsus vates sis [!]. „Przegląd Powszechny2003 nr 9.

Historia i fantastyka

A. MICHALEWSKA. „Orbis Linguarum2005 vol. 29.
J. WINIARSKI: Rozmowa kontrolowana. „Fantastyka2006 nr 1.

Zob. też Wywiady.

Kosmos miedziorytu

U. GLENSK: Literat i rzemieślnik. „Nowe Książki2016 nr 3.

Niepamięć

P. PRACHNIO: Za kulisami literackiej sceny PRL. „Nowe Książki2021 nr 11.
T. LEWANDOWSKI: Fajka Żółcińskiego. „Książki. Magazyn Literacki2022 nr 1.
J. PETROWICZ: Solidna dawka wiedzy. „Odra2022 nr 6.

Poètes de l’Apocalypse

J. ŚWIĘCH: Powtórka z Apokalipsy. „Teksty Drugie1992 nr 5.
P. MOLSKI: Poeci Apokalipsy. „Kultura”, Paryż 1993 nr 1/2, polem.: Z. BOBOWICZ: Szanowny Panie Redaktorze. Tamże 1993 nr 3.

Gajcy

J. CIEŚLAK: Lekkomyślność i bohaterstwo. „Rzeczpospolita2016 nr 272.
P. GOŹLIŃSKI: Przegryźcie Chrystusem Narodów. Tadeusz Gajcy na nowo. „Gazeta Wyborcza2016 nr 264.
T. ŁUBIEŃSKI: Poezja przeciwko ideologii. „Nowe Książki2016 nr 12.
M. KRAKOWIAK: Kamień na szaniec. „Myśl Polska2017 nr 35/36.
J. ŁUKASIEWICZ: Notatki literackie. Polityka i wrażliwość. „Odra2017 nr 6.
A. MIKSA: Brylant rzucony na szaniec. „Myśl Polska2017 nr 25/26.
P. PIENIĄŻEK: Kolumb odkryty. „Twórczość2017 nr 6.
P.M. SOBCZAK: Portret Kolumba. „Tygiel Kultury2017 nr 1.

Zob. też Wywiady.

Wojaczek wielokrotny

K. SIWCZYK: Wojaczek od kuchni. „Tygodnik Powszechny2008 nr 27 dod. „Książki”, przedruk pt. Wojaczek dwukrotny. (Samozaprzeczenie) w tegoż: Ulotne obiekty ataku. Mikołów 2010, polem.: S. BEREŚ: Siwczyk dwujęzyczny. „Tygodnik Powszechny” 2008 nr 49 dod. „Książki”.
K. WOJTYŁA: Klonowanie z pamięci. „Pogranicza2008 nr 4.

Listy miłosne i nie

A. JUCHNIEWICZ: Bez taryfy ulgowej. „Nowe Książki2020 nr 5.