BIO
Urodzony 29 czerwca 1936 w Mokrsku Dolnym (Kieleckie); syn Juliusza Brauna, adwokata, profesora ekologii, i Elżbiety z Szymanowskich. W czasie okupacji niemieckiej mieszkał we wsi Milechowy koło Małogoszczy. Po wojnie uczęszczał do szkół w Częstochowie; w 1953 zdał maturę w Liceum im. H. Sienkiewicza. Nie przyjęty na studia wyższe ze względów politycznych pracował przez rok jako pomocnik murarza przy odbudowie poznańskiej Starówki. Od 1954 studiował polonistykę na Uniwersytecie Poznańskim. Debiutował w 1955 wierszem Już nic nie mają do powiedzenia opublikowanym w jednodniówce poetyckiej wydanej w Poznaniu; w 1957 ogłosił pierwszy artykuł Bim-Bom i STS na łamach paryskiej „Kultury” (nr 11). W 1955-56 był członkiem redakcji studenckiego pisma „Nasze Sprawy”. W czasie studiów rozpoczął też amatorską działalność aktorską i reżyserską. Od 1958 studiował na Wydziale Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie; w 1962 uzyskał dyplom reżysera zawodowego i magisterium. Równocześnie uprawiał krytykę teatralną; recenzje i artykuły publikował w „Teatrze, Nowej Kulturze, Listach Teatru Polskiego”. Od 1961 zajmował się praktycznie twórczością reżyserską, pracując kolejno w teatrach Gdańska (Teatr Wybrzeże), Warszawy (Teatr Polski), Łodzi (Teatr Powszechny), Torunia (Teatr im. W. Horzycy). Od 1967 był kierownikiem artystycznym Teatru im. J. Osterwy w Lublinie, a od 1971 również jego dyrektorem. Równocześnie prowadził pracę naukową; w 1971 uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych w Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na podstawie rozprawy Cypriana Norwida teatr bez teatru przygotowanej pod kierunkiem prof. Jerzego Ziomka. Od tegoż roku był adiunktem na Wydziale Filologii Polskiej Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie, a następnie od 1974 na Uniwersytecie Wrocławskim (UWr.), gdzie habilitował się w 1975 na podstawie pracy Teatr wspólnoty, a w 1976 otrzymał stanowisko docenta w Instytucie Kulturoznawstwa. Równocześnie od 1 stycznia 1975 był dyrektorem i kierownikiem artystycznym Teatru Współczesnego we Wrocławiu. Od tegoż roku należał do Związku Literatów Polskich (do rozwiązania Związku w 1983). Pracował nadto (od 1979) w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie oraz jej wrocławskiej filii. Okresowo wykładał reżyserię, aktorstwo, historię i teorię teatru w różnych uniwersytetach amerykańskich. W 1980 został członkiem Niezależnych Samorządnych Związków Zawodowych „Solidarność”. W okresie stanu wojennego w 1982-83 brał udział w podziemnym życiu teatralnym. W 1983 otrzymał indywidualną nagrodę Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki II stopnia. W 1984 Senat UWr wystąpił z wnioskiem o przyznanie mu tytułu profesora nadzwyczajnego, wniosek został zablokowany przez Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej; zatwierdzony przez Centralną Komisję Kwalifikacyjną dopiero w 1992. W lipcu 1984 został zwolniony ze stanowiska dyrektora i kierownika artystycznego Teatru Współczesnego we Wrocławiu. W 1985 wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie wykładał na kilku uniwersytetach m.in. w Swartmore College (1985/86), New York University (1985), University of California (1986), State University of New York (od 1987). Równocześnie reżyserował w amerykańskich teatrach m.in. The Guthrie Theatre w Minneapolis, Odyssey Theatre w Los Angeles, Pfeifer Theatre w Buffalo. W 1989 został powołany na profesora (full Professor) w State University of New York w Buffalo, w którym kieruje studiami aktorstwa i reżyserii. Od 1989 jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i Polskiego PEN Clubu. W 1990 otrzymał nagrodę Fundacji Guggenheima. Reżyserował w amerykańskich teatrach, m.in. w The Guthrie Theater w Minneapolis, McCarther Theater w Princeton, Odyssey Theater w Los Angeles i The Kavinoky Theater w Buffalo. W 2001 otrzymał nagrodę Fundacji Fulbrighta (USA), w 2003 nagrodę Fundacji W. i N. Turzańskich (Toronto). Odznaczony Krzyżem Zasługi dla Harcerstwa (1975), Złotym Krzyżem Zasługi (1978), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1997), Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczpospolitej Polskiej (2005) oraz odznaką „Zasłużony dla Kultury Polskiej” (2005). Mieszka w Amherst w stanie Nowy Jork.
Twórczość
1. Teofil Trzciński. [Współautor:] Z. Braun. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1967, 185 s.
2. Notatki reżysera. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1970, 250 s.
Zawartość
3. Cypriana Norwida teatr bez teatru. [Studium]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1971, 373 s.
4. Życie w mojej dłoni. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Lublin, Teatr im. J. Osterwy 1971.
5. Teatr wspólnoty. [Szkice]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1973, 337 s.
Zawartość
6. Nowy teatr na świecie. 1960-1970. [Szkice]. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1975, 324 s.
Zawartość
7. Druga reforma teatru? Szkice. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1979, 253 s.
Zawartość
Przekłady
czeski
8. Przestrzeń teatralna. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1982, 270 s.
Zawartość
Przekłady
czeski
9. Valesa. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Wrocław, Warszawa, Teatr podziemny (w mieszkaniach prywatnych) 1982, 1983. [Inf. autora]. Druk pt. Valeza. „PAL Przegląd Artystyczno–Literacki” 1999 nr 7/8 s. 98-131. Przedruk zob. poz. ↑.
Przekłady
angielski
10. Zanim dokończę. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Wrocław, Warszawa, Teatr podziemny (w mieszkaniach prywatnych) 1982, 1983. [Inf. autora].
11. Święty las. [Monodram]. Prapremiera: teatralna: Wrocław, Teatr Współczesny 1983; telewizyjna pt. Broadway, mój Broadway: Telewizja Polska 1988. Druk pt. Hollywood czyli święty las. „Scena” 1984 nr 7 s. 41-45. Przedruk zob. poz. ↑.
Przekłady
czeski
12. Nadmiar teatru. Warszawa: Czytelnik 1984, 355 s.
Zawartość
13. Wielka Reforma Teatru w Europie. Ludzie – idee – zdarzenia. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1984, 416 s.
Zawartość
14. Języki teatru. [Współautor:] T. Różewicz. „Odra” 1986 nr 1-10, 1988 nr 9-12. Wyd. osobne Wrocław, Wydawnictwo Dolnośląskie 1989, 205 s.
15. Znak komety. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: w języku angielskim: The Comet's Sign. Swathmore, PA, Swathmore College Theatre 1986. [Inf. autora].
16. Królowa emigrantka. [Utwór dramatyczny o H. Modrzejewskiej]. Prapremiera w języku angielskim pt. Immigrant Queen. Dublin (Irlandia), Project Arts Center Theatre 1989. [Inf. autora]. Druk pt. Émigré Queen. A soliloquy. W: Madame Modjeska Countess Bozenta. Buffalo 1993 s. 55-92. Por. poz. ↑, ↑. Przedruk zob. poz. ↑, ↑.
17. Pani Helena. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Kraków, Stary Teatr im. H. Modrzejewskiej 1989. Druk fragmentów „Odra” 1990 nr 3. Por. poz. ↑, ↑.
18. Pomnik. [Powieść]. Paryż: Instytut Literacki 1989, 109 s.
19. Bojkot. [Utwór dramatyczny]. „Notatnik Teatralny” 1991 nr 1 s. 128-184. Przedruk zob. poz. ↑.
20. Helena, rzecz o Modrzejewskiej. [Szkic biograficzny]. Toronto: High Park Pages 1993, 83 s. Por. poz. ↑, ↑.
21. Rozdarta kurtyna: rozważania nie tylko o teatrze. Rozm. S. Bereś. Londyn: Aneks 1993, 247 s.
22. American dreams. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Toronto, Teatr Polonia (The Canadian Stage Theater) 1994.
23. Teatr polski 1939-1989. Obszary wolności – obszary zniewolenia. Warszawa: Semper 1994, 250 s.
Przekłady
angielski
24. Pożegnanie z Alaską. Powieść emigracyjna. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1996, 362 s.
25. Szkice o ludziach teatru. Warszawa: Semper 1996, 228 s.
Zawartość
26. Tajemnice powszednie. Naśladowania i świadectwa. [Wiersze]. Pelplin: Bernardinum 1998, 61 s.
27. Wprowadzenie do reżyserii. Warszawa: Semper 1998, 289 s.
Zawartość
Przekłady
angielski
28. Dzień świadectwa. [Powieść]. Bytom: Oficyna Wydawnicza 4K 1999, 383 s. Wyd. nast.: Poznań: Drukarnia i Księgarnia Świętego Wojciecha 2005, 485 s.
Przekłady
angielski
29. Tamara L. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Toronto, Teatr Polonia 1999. Druk „PAL Przegląd Artystyczno–Literacki” 1999 nr 3, 4. Przedruk zob. poz. ↑.
Przekłady
angielski
ukraiński
30. Gry i pułapki. [Utwór dramatyczny]. Powst. przed 2000.
Przekłady
rosyjski
ukraiński
31. Kieszonkowa historia teatru na świecie w XX wieku. Lublin: Norbertinum 2000, 243 s. Wyd. nast. tamże 2003.
32. Płonący anioł. [Utwór dramatyczny]. „PAL Przegląd Artystyczno–Literacki” 2000 nr 1-2, 3. Przedruk zob. poz. ↑.
33. Pułapki miłości. (Sztuka w dwóch częściach). „PAL Przegląd Artystyczno–Literacki” 2000 nr 6 s. 59-70, nr 7/8 s. 59-75.
34. Kieszonkowa historia teatru polskiego. Lublin: Norbertinum 2002, 328 s.
Przekłady
angielski
35. Ptak na szczudłach i inne opowiadania amerykańskie. Toruń: Wydawnictwo A. Marszałek 2003, 405 s.
Zawartość
36. Dzieci Paderewskiego. (Paderewski's children). [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Buffalo, The Black Box Theater 2004. Przedruk zob. poz. ↑.
37. Opowieść matki o Powstaniu Warszawskim. Dramat = The Warsaw uprising. A mother story. A play. Buffalo, New York: Polska Fundacja Kulturalna Polish Cultural Foundation 2004, 105 s. Przedruk zob. poz. ↑.
38. Krótka historia teatru amerykańskiego. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiwicza 2005, 385 s.
39. Promieniowanie. [Utwór dramatyczny o M. Curie-Skłodowskiej]. Prapremiera polska: Toronto, Salon Muzyki, Literatury i Teatru 2006. Przedruk zob. poz. ↑.
Przekłady
angielski
40. Sztuki o Polakach. Lublin: Norbertinum 2006, 577 s.
Zawartość
Przekłady i adaptacje
Przekłady
angielski
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 1989, 1995, 2000, 2004.
Wywiady
Zob. Twórczość poz. ↑.
