BIO
Urodzony 1 września 1901 w Dąbrowie koło Tarnowa; syn Karola Brauna, notariusza, oraz Henryki z Millerów, działaczki Towarzystwa Szkół Ludowych, harcerstwa I Ligii Kobiet. Uczęszczał do V Gimnazjum w Krakowie, a potem do II Gimnazjum Klasycznego im. Hetmana Jana Tarnowskiego w Tarnowie. Od 1913 należał do skautingu, od 1918 do Związku Harcerstwa Polskiego, w którym działał do 1922. Współpracował z pismami harcerskimi, od 1917 z dwutygodnikiem „Skaut”, na którego łamach debiutował opowiadaniem Fantastyczne posłuchy (nr 15/16). W 1918 współredagował pismo „Młodzież sobie”, a w 1918-19 redagował czasopismo tarnowskiej młodzieży harcerskiej „Czuwaj”. W tym piśmie debiutował jako poeta w 1919 (nr 4) wierszem pt. Tatry. Był autorem wielu widowisk harcerskich i pieśni (m. in. Płonie ognisko i szumią knieje, do której ułożył także muzykę oraz wspólnie z matką Hej, przed nami bramy świata, w latach trzydziestych międzynarodowego hymnu harcerek). W 1919 zaczął studiować polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ). Wstąpił wówczas do grupy poetyckiej Symposion. W 1920 brał udział jako ochotnik w wojnie polsko-bolszewickiej; został odznaczony Krzyżem Walecznych. Po powrocie do Krakowa kontynuował studia oraz uczestniczył w studenckim życiu literackim. Był inicjatorem powstania w 1921 akademickiego koła literacko-artystycznego Helion i należał do zespołu redakcyjnego pisma o tej nazwie (1924). Od 1925 był członkiem powstałego po rozwiązaniu Helionu akademickiego koła UJ, Litart, a także założycielem, wydawcą i redaktorem jego organu „Gazeta Literacka” (1926-27). W tym okresie rozpoczął współpracę jako poeta, prozaik, publicysta z wieloma czasopismami, m. in.: „Głosem Narodu” (1924-25), „Nową Reformą” (1924-27), „Nowościami Ilustrowanymi” (w 1924 recenzje filmowe w cyklu Demon filmu), „Czasem” (1925-26; tu cykl Listy z północy),„Dziennikiem Pracy” (w 1927 Przegląd Prasy podpisywany: jun oraz artykuły zwykle podpisywane: J. B.). W 1924 ożenił się z Anną Wachal. W 1925 odbył podróże do Egiptu, Palestyny, Turcji i Rumunii oraz Norwegii, Szwecji i Finlandii. W 1928 założył Polską Wytwórnię Filmów Historycznych w Krakowie. Rok później przeniósł się do Warszawy. Zajmował się pisaniem scenariuszy filmowych i krytyką filmową; recenzje oraz artykuły na ten temat ogłaszał w „Gazecie Polskiej (1929-32; od 1931 w cyklu Na ekranach Warszawy), „Kurierze Filmowym (1929-30 wydawca i redaktor), „Przeglądzie Wieczornym” (w 1929 cykl Na ekranach stolicy podpisany: J. B. lub b-n), „Kino-Teatrze” (od 1929 pracownik redakcji; w 1930 współredaktor). Od 1930 należał do Związku Zawodowego Literatów Polskich (ZZLP). W 1931-34 współpracował ze wznowioną jako organ ZZLP w Krakowie „Gazetą Literacką” (od 1933 członek redakcji). Od 1932 wydawał i redagował dwutygodnik społeczno-kulturalny „Zet”, poświęcony głównie propagowaniu filozofii mesjanistycznej J. M. Hoene-Wrońskiego, ogłaszał tu też liczne rozprawy, artykuły i utwory literackie (m. in. pod pseudonimem Bronisław Borkowski). W 1936-38 współpracował także z „Merkuriuszem Polskim Ordynaryjnym” (od 1938 współredaktor) i „Promieniem Słońca” (też pod pseudonimem Lucjan Faleński, Bronisław Borkowski). W 1938 stanął wraz z Kazimierzem A. Morawskim na czele Agencji Antymasońskiej i był redaktorem jej „Biuletynu”. Redagował wydany w 1939 rocznik „Wronskiana”. Po wybuchu wojny w 1939 brał udział w obronie Warszawy, a następnie udał się w okolice Krosna. Był współzałożycielem i przywódcą konspiracyjnej organizacji Nowa Polska. Do Warszawy wrócił wiosną 1940. Został wybrany prezesem katolickiej organizacji konspiracyjnej Federacja Organizacji Narodowo-Katolickich „Unia” powstałej z połączenia mniejszych ugrupowań, w tym Nowej Polski. Po fuzji „Unii” za Stronnictwem Pracy w 1943 był członkiem jego Zarządu Głównego. Działał także w Egzekutywie Naczelnej Społecznej Organizacji Samoobrony (pod pseud. Bronisław) oraz Komisji Głównej Kierownictwa Walki Cywilnej. Organizował konspiracyjne życie literackie. Był twórcą Instytutu Europy Środkowej i kierownikiem tajnej Wszechnicy Narodowej, na której również wykładał. Redagował wydawany przez Unię miesięcznik „Kultura Jutra” (styczeń 1943 – czerwiec 1944). W marcu 1944 został przedstawicielem Stronnictwa Pracy w Radzie Jedności Narodowej (pod pseudonimem Rogowski). Brał udział w powstaniu warszawskim. Współredagował dziennik „Barykada Powiśla.” Od marca 1945 przewodniczył Radzie Jedności Narodowej, a od 27 czerwca był także Delegatem Rządu Rzeczpospolitej Polskiej na Kraj do rozwiązania Rady i Delegatury w lipcu 1945. Aresztowany w listopadzie 1945 w Cieszynie pod zarzutem próby nielegalnego przekroczenia granicy, po zwolnieniu wiosną 1946 wrócił do Warszawy i do 1948 redagował „Tygodnik Warszawski”. W 1948 uzyskał dyplom magistra filozofii na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. We wrześniu tego roku został ponownie aresztowany za działalność w latach wojny. Skazany na dożywocie przebywał w więzieniach na Mokotowie w Warszawie oraz we Wronkach, gdzie próbował kontynuować twórczość literacką i wygłaszał odczyty dla współwięźniów. W 1956 na mocy amnestii karę zmniejszono i zawieszono jej wykonanie z powodu złego stanu jego zdrowia. W 1958 został zrehabilitowany. Powrócił do pracy społecznej, literackiej i publicystycznej. Pełnił funkcję wiceprezesa oddziału warszawskiego Związku Literatów Polskich i Klubu Inteligencji Katolickiej. Prowadził działalność odczytową. Zaangażował się w przygotowanie propozycji laikatu polskiego na IV Sesję Soboru Watykańskiego, działał w ruchu ekumenicznym, był doradcą prymasa Polski kardynała Stefana Wyszyńskiego. W 1965 wyjechał do Rzymu, gdzie pozostał do końca życia. Był nieoficjalnym ekspertem na Sesji Soboru. Brał udział w kongresach i konferencjach mariologicznych. W latach następnych kontynuował działalność naukową i publicystyczną, ogłaszając studia dotyczące filozofii chrześcijańskiej i katolicyzmu we współczesnym świecie. Współpracował z Radiem Watykańskim (liczne prelekcje m. in. w 1973 cykl O nowy teatr chrześcijański) oraz z „Osservatore Romano”. Odbywał podróże z odczytami po Europie, Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. Zmarł 17 października 1975 w Rzymie; pochowany w Warszawie na Cmentarzu Powązkowskim.
Twórczość
1. Wśród puszcz Kanady. Powieść z życia skautów. „Skaut”, Lwów 1918 nr 3-14, 16/18 [?].
2. Kilka słów o futuryźmie. [Szkic]. Kraków: 1921, [18] s.
3. Najazd centaurów. [Wiersze]. Kraków: S. A. Krzyżanowski, 1922, 77 s.
Zawartość
4. Nasze harce. Zbiór nowych pieśni i piosenek harcerskich. Ilustrował autor. Wilno: H.S.W. w Krakowie 1922, 29 s.
5. Oceanjada. [Wiersze]. Warszawa: Gebethner i Wolff 1922, 82 s.
6. Przygody słonia. Opowieść afrykańska. Warszawa: Gebethner i Wolff 1922 [antydatowane 1921], 50 s.
7. Demon filmu. [Powieść fantastyczna]. „Nowości Ilustrowane” 1924 nr 26-51.
8. Dywan rozkwitający. [Wiersze]. Warszawa: Ignis [1924], 61 s.
9. Kiedy księżyc umiera. Fantastyczna powieść z życia mieszkańców drugiego globu. „Głos Narodu” 1924 nr 294-296, 1925 nr 1-87. Wyd. osobne Kraków: Księgarnia Krakowska 1925, 186 s.
10. Szopka harcerska. Widowisko sceniczne w 3 aktach. Kraków: Księgarnia Towarzystwa Szkoły Ludowej 1924, 79 s.
11. Biały czy żółty. Powieść. „Światowid” 1925 nr 13-47. Por. poz. ↑.
12. Hotel na plaży. Powieść. Warszawa: F. Hoesick 1927, 262 s.
13. Huragan. Scenariusz filmowy. Ekranizacja 1928.
14. Pod banderą miłości. Scenariusz filmowy. Ekranizacja 1929.
15. Noc listopadowa. Scenariusz filmowy. Powst. przed 1930. Druk szkicu scenariusza „Kino” 1930 nr 41 s. 6.
16. Ziemia i niebo. MCMXXV – MCMXXVII. [Wiersze]. Warszawa: F. Hoesick 1930 [antydat. 1929], 55 s.
17. Biały czy żółty. Scenariusz filmowy. Powst. przed 1931. Druk szkicu scenariusza „Kino” 1931 nr 46 s. 8, 9, 11. Por. poz. ↑.
18. Europa. Dramat w 5 obrazach z prologiem i epilogiem. Prapremiera: Warszawa, Teatr Ateneum 1931. Wyd. w oprac. i ze wstępem K. Brauna. Warszawa: Fronda 2004, 160 s.
19. Bohaterski Nik i inne powiastki. Kraków: Towarzystwo Szkoły Ludowej [1932], 62 s.
Zawartość
20. Cień Parakleta. Powieść. Cz. 1. Wiktor. Warszawa: F. Hoesick 1932, 289 s.
21. Hoene-Wroński a Polska współczesna. O nowy ład moralny w świecie cywilizowanym. [Odczyt]. Warszawa: 1932, 43 s. Prace Instytutu Mesjanistycznego im. Hoene-Wrońskiego.
22. Christofer, misterium wigilijne. Druk fragmentów: „Zet” 1933 nr 5 s. 3-4, „Gazeta Literacka” 1933/1934 nr 9-10, „Za i Przeciw” 1963 nr 51 s. 21, zob. też poz. ↑. Prapremiera fragmentu: Kraków, Microscena 1934.
23. Rewolucja. Dramat antynominalny w 4 aktach z epilogiem. Maszynopis 1933.
24. Tancerz otchłani. (1928-1932). [Wiersze]. Poznań: Rolnicza Drukarnia i Księgarnia pod zarządem J. Kuglina 1933, 34 s.
25. Epitaphium. Na odsłonięcie pomnika Hoene-Wrońskiego na Cmentarzu Neuilly w Paryżu. Warszawa: Biblioteka „Zet” 1934, 19 s.
26. Metafizyka pracy i życia. Rzecz o Stanisławie Brzozowskim. „Zet” 1933/1934 nr 13/20, 22, 24. Wyd. osobne Warszawa: Biblioteka „Zet” Skład główny Dom Książki Polskiej 1934, 79 s.
27. Dni Konradowe. Sztuka w 4 aktach z prologiem i epilogiem. Powst. 1935.
Nagrody
28. Prawy harcerz. Sztuka w 5 odsłonach. Katowice: „Na Tropie” 1935, 67 s.
29. Kultura polska na bezdrożach. O nowy kształt polskiej kultury narodowej. „Zet” 1936/37 nr 14-17. Wyd. osobne Warszawa: Biblioteka „Zet” 1937, 24 s.
30. Zagadka dziejowa Polski. Próba historiozofii. Warszawa: Biblioteka „Zet” Skład główny Gebethner i Wolff 1938, 123 s. Wyd. 2 tamże 1938.
31. Wronskizm a nauki formalne. Prolegomena semantologiczne do filozofii absolutnej. Warszawa: Skład główny Gebethner i Wolff 1939, 76 s.
32. Marksizm, kapitalizm a gospodarka dynamiczna. (Studium o nowej polityce socjalnej). Warszawa: [„Unia” ok. 1940], 39 s.
33. Ballada o Warszawie. „Kultura Jutra” 1942 nr 10 s. 16-19. Wyd. osobne Warszawa 1946, 14 s. Przedruk zob. poz. ↑.
34. Nowy świat kultury. [Esej filozoficzno-estetyczny]. Powst. 1942. Wyd. Ząbki: Apostolicum; Warszawa: Fronda [2003], 324 s.
35. „Unia”. Deklaracja ideowa „Uni”. [Warszawa: Tajne Wojskowe Zakłady Wydawnicze 1942], 15 s.
36. Unionizm. Podstawowe zasady doktryny. [Warszawa: „Unia” 1942], 24 s. [Wyd. 2] Warszawa: Ogólnopolski Klub Miłośników Litwy 1999, 114 s.
37. Światopoglądowe podstawy unionizmu. [Warszawa: „Unia” 1943], 41 s.
38. Zarys doktryny ideowej „Uni”. [Warszawa: „Unia” 1943], 44 s.
39. Poematy. Warszawa: Skład główny Oficyna Księgarska 1948, 59 s.
Zawartość
40. Moja matka. Poemat. Powst. ok. 1955. Wyd. fragmentów: Londyn: Odnowa 1967, 96 s. Zob. też poz. ↑, ↑.
41. Prometej Adam. Poemat. Powst. ok. 1955. Wyd. fragmentów: Londyn: Odnowa 1980, 69 s. Zob. też poz. ↑, ↑.
42. [Zarys filozofii J.M. Hoene-Wrońskiego]. Powst. ok. 1958.
Wyd. w przekł. francuskim: Aperçu de la philosophie de Wronski. [Przeł. z oryginału polskiego A. Łada-Cybulski] A. de Łada. [Przedmowa. Przeł. W. Dzieduszycka-Kańska]. Roma: Les Amies de Wronski [ok. 1968], 239 s.
43. Patos przemijania. Z wierszy dawnych i nowych. [Przedmowa:] J. Zawieyski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1960, 110 s.
Zawartość
44. Tysiąclecie chrześcijaństwa w Polsce. London: Odnowa 1966, 63 s.
45. Wybór poezji; Ballada o Warszawie. [Przedmowa:] S.M. Passaic. New Jersey: Związek Młodzieży Polskiej [1967], 72 s.
Zawartość
46. Ekumenizm w uchwałach soboru i w okresie posoborowym. Londyn: Odnowa 1968, 74 s. Wyd. nast.: wyd. 2 poprawione i uzupełnione Warszawa: Ogólnopolski Klub Miłośników Litwy 2001, tamże 2006.
47. O. Maksymilian Kolbe. Apostoł wiary i miłości. Rzym: Tipografia P. U. G. 1971, 14 s.
48. Problem nieśmiertelności w filozofii św. Tomasza i w filozofii nowożytnej. Roma: Druk Università Gregoriana 1971, 172 s. Por. poz. ↑.
49. Le probleme de l'immortalité dans la doctrine de saint Thomas d'Aquin. Roma: Officium Libri Catholici 1972, 6 s. Por. poz. ↑.
50. Paolo VI e la riforma morale della politica. Il testo italiana a cura di M.A. Ricard Sas Kulczycka. [Przeł. z oryginału polskiego] E. Reczek. Roma: Officium Libri Catholici. – Catholic Book Agency 1972, 266 s.
51. Sekularyzacja teologii a polska filozofia XIX wieku. Odczyt wygłoszony na IV Międzynarodowym Kongresie „Centro di Studi Internazionalit” w Salerno. Roma 1972, 4 s.
52. Problem poznania absolutnego w filozofii św. Anzelma. Roma: Towarzystwo Przyjaciół Teologii i Filozofii Chrześcijańskiej 1974, 8 s.
53. Rytmy włoskie. [Wiersze]. Londyn: Odnowa 1974, 38 s.
54. Wiara szukającego rozumu. Teologia mistyczna i droga zbawienia. Toronto: Katolicki Ośrodek Wydawniczy Instytutu Miłosierdzia Bożego 1974, 130 s.
55. Z dziejów filozofii Boga. Nowe aspekty metafizyki Absolutu. Rzym: Towarzystwo Przyjaciół Teologii i Filozofii Chrześcijańskiej 1974, 114 s.
56. Krytyka rozumu twórczego. Zarys estetyki czystej. Roma: Towarzystwo Przyjaciół Teologii i Filozofii Chrześcijańskiej 1975, 192 s.
57. Kultura jutra, czyli Nowe Oświecenie. Powst. przed. 1975. Wyd. ze wstępem i oprac. tekstu M. Urbanowskiego. Ząbki: Apostolicum 2001, 360 s.
58. Virgo Maria. Rola matki w historii zbawienia (w świetle polskiej filozofii XIX w.). Roma 1975, 43 s.
59. Zarys filozofii Hoene-Wrońskiego. Powst. przed 1975. Warszawa: Ogólnopolski Klub Miłośników Litwy 2006, 295 s.
60. Oddech planety. [Wiersze]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1977, 89 s.
Zawartość
61. Jan Hoppe – polityk w służbie idei. W: J. Braun, K. Popiel, K. Sienkiewicz: Człowiek ze spiżu. Londyn: Odnowa 1981 s. 117-223. Wyd. nast. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Niezależnego Związku Studentów Uniwersytetu Wrocławskiego* 1987.
62. Muza poezji w celi Jerzego Brauna. Wstęp i wybór wierszy: E. Żuk. Kraków: Nakład autora wstępu 1997, 119 s.
63. Tancerz otchłani i inne wiersze. Wybór i posłowie: W. Smaszcz. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1997, 213 s.
