BIO

Urodzony 16 września 1941 w Mińsku Mazowieckim; syn Władysława Bordowicza, górnika, i Marii z domu Sowa. W 1946-50 mieszkał w Kłopotnicy koło Jeleniej Góry, następnie w Rembertowie, gdzie uczęszczał do szkoły średniej. Debiutował w 1958 wierszem Kobiety z drzewem opublikowanym we „Współczesności” (nr 20); w tymże roku ogłosił też wiersze w „Kierunkach” (nr 277), „Zwierciadle” (nr 23), „Żołnierzu Polskim” (nr 7, 51/52). Po zdaniu matury w 1959 rozpoczął studia na Wydziale Aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej (PWST) w Warszawie. Równocześnie rozwijał twórczość literacką, publikując wiersze m. in. w czasopismach „Współczesność”, „Nowa Wieś” (1959-60), „Tygodnik Powszechny” (1959-61), „Orka” (1960-61), „Więź” (1961-63). W 1961 otrzymał drugą nagrodę III Łódzkiej Wiosny Poetów za poemat Palmowa niedziela, a w 1962 Nagrodę Poetycką Młodych Warszawy. Był związany z grupą poetycką „Orientacja Hybrydy”; współpracował też jako aktor i reżyser z zespołem teatralnym przy Klubie „Hybrydy”, w którym debiutował jako dramatopisarz sztuką Próba wejścia na parapet wystawioną w 1963. Po uzyskaniu w tymże roku dyplomu aktorskiego kontynuował studia na Wydziale Reżyserskim PWST. Równocześnie pracował jako aktor w Teatrze Narodowym (1963-67), a następnie w Teatrze Polskim (1967-70 również jako reżyser). W 1965 został członkiem Związku Literatów Polskich. Za twórczość poetycką i dramaturgiczną otrzymał liczne nagrody m. in. w 1968 nagrodę Czerwonej Róży za poemat Autobiografia. W 1971-74 pracował jako reżyser w Teatrze Powszechnym w Łodzi, w 1974-77 zaś w Teatrze Studio w Warszawie, a następnie ponownie w Teatrze Polskim w Warszawie, reżyserując wiele dramatów z repertuaru klasycznego, m. in. Sofoklesa, Szekspira, Słowackiego. W 1986-90 był reżyserem w Teatrze Narodowym. Równocześnie kontynuował twórczość literacką, ogłaszając wiersze, utwory prozą i recenzje w wielu pismach m. in. w „Literaturze” (1975-76, 1979, 1981), „Poezji” (1976-77, 1980, 1984), „Szpilkach” (1976-80). W 2002 przeszedł na emeryturę. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1984), Krzyżem Kawalerskim (1989) oraz Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą (2001) Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 9 października 2009 w Warszawie; pochowany tamże na Cmentarzu Bródnowskim.

Twórczość

1. Galaad. [Wiersze]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1962, 113 s.

Zawartość

Cykle: Rzeźba mego śniegu; Powrót w chorągiew; Jednoznaczne; ITE.

2. Projekt wejścia na parapet. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Warszawa, Zespół Teatralny przy Klubie „Hybrydy 1962.

3. Krematorium. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Warszawa, Zespół Teatralny przy Klubie „Hybrydy 1964.

4. Krzyżówka. (Sztuka w 1 akcie). Dialog 1964 nr 7 s. 70-77.

5. Stos. Powieść. Powst. Warszawa 1964. Druk fragmentów: A.N.N.A. „Współczesność” 1964 nr 10 s. 7; Stos. Program Teatru Ateneum, Warszawa 1965.

Informacja: Program Teatru Ateneum Warszawa 1965 nr z I s. 3.

6. Idący o poranku. Sztuka. Prapremiera: Warszawa, Teatr Ateneum 1965.

Nagrody

Sztuka nagrodzona na Konkursie Debiutu Dramaturgicznego zorganizowanym przez Teatr Ateneum, „Trybunę Ludu”, „Życie Warszawy” i „Sztandar Młodych” w 1964.

7. Jam session. [Utwór dramatyczny]. Dialog 1965 nr 5 s. 30-48. Prapremiera: Łódź, Teatr Nowy 1965. Wyd. osobne Warszawa: Czytelnik 1980, 58 s.

8. Psalmy. (Sztuka w 3 aktach). Dialog 1965 nr 10 s. 5-32. Prapremiera: Częstochowa, Teatr im. A. Mickiewicza 1965.

9. Wstęp do święta. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1965, 107 s.

Nagrody

Cykl: Testament zanim przyjdę uzyskał nagrodę Poetycką Młodych Klubu „Hybrydy” i Warszawskiego Klubu Twórczego Młodych w 1961; taką samą nagrodę uzyskał poemat Tren w 1963.

Zawartość

Cykle: Chwila za renesansem (skazywanie stylu); Testament zanim przyjdę; W imię sonetu; Akty daremne; Tren.

10. Zmień płytę, George. (Sztuka w 1 akcie). Materiały Repertuarowe 1966 nr 4 s. 7-24. Por. poz. .

11. Akty. [Utwór dramatyczny]. Dialog 1967 nr 4 s. 5-37. Prapremiera: Warszawa, Teatr Kameralny 1968.

12. Wielki Tydzień. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1967, 77 s.

Nagrody

Cykl: Zapisy z prób „Kordiana” uzyskał nagrodę Forum Poetów „Hybrydy” wraz ze statuetką „Nike”.

Zawartość

Cykle: Na tematy Wyspiańskiego; Poematy jednodniowe; Wielki Tydzień; Zapisy z prób „Kordiana”.

13. Non stop. (Sztuka). Dialog 1968 nr 11 s. 5-39. Prapremiera: Warszawa, Teatr Kameralny 1969. Zob. Słuchowiska radiowe.

Przekłady

estoński

Wystawienie: Tallin 1977.

francuski

Wystawienie: Paryż 1972.

14. Tatuaże. [Utwór dramatyczny]. Telewizja Polska 1968 nr 1 s. 47-83.

Na podstawie sztuki Zmień płytę, George [poz. ].

Przekłady

słowacki

Wystawienie: Telewizja (Bratysława) 1970.

15. Trakcja. (Scenariusz filmowy). Dialog 1968 nr 1 s. 40-65.

16. Gorączka. (Scenariusz filmowy). Dialog 1969 nr 2 s. 16-44.

17. Wieczór autorski. (Sztuka w 1 akcie). Teatr Ludowy 1969 nr 9 wkładka s. 3-14.

18. Mieszkańcy pomników. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Łódź, Teatr Akademii Wojskowej 1970. [Informacja od autora].

19. Orkiestranty. (Scenariusz telewizyjny). Dialog 1970 nr 2 s. 13-48. Por. poz. .

Przekłady

rosyjski

Muzykanty. [Przeł.] M. Demâkina. W: Sovremennaâ pol'skaâ p'esa. Moskwa 1974 s. 635-696.

20. Teatr Bogumiła. (Sztuka w 2 aktach). Scena 1970 nr 5 s. 17-25.

21. Będą was grzebać w zapachu jabłek. [Widowisko telewizyjne]. Telewizja Polska 1971.

22. Głupiec i inni. [Utwór dramatyczny]. Telewizja Polska 1971.

23. Znajdź kilka szczegółów, którymi różnią się te dwa obrazki. [Utwór dramatyczny]. Dialog 1971 nr 1 s. 5-30.

24. Przepis ze starej koronki. (Żart sceniczny). Telewizja Polska 1972.

25. Toccata. [Powieść]. Warszawa: Iskry 1972, 38 s.

26. Fikcja. [Powieść]. Warszawa: Iskry 1973, 39 s.

27. Coraz większy spokój. [Widowisko telewizyjne]. Telewizja Polska 1974.

28. Handlarze jabłek. [Powieść]. Warszawa: Iskry 1974, 43 s. Por. poz. .

29. Orkiestranty. [Powieść]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1974, 158 s. Por. poz. .

30. Specjalność zakładu. (Sztuka w 3 aktach). Dialog 1976 nr 11 s. 5-33. Prapremiera: Warszawa, Teatr Kameralny 1976.

31. Longplay. [Powieść]. Warszawa: Iskry 1977, 320 s.

32. Zgrywa. [Monodram]. Scena 1977 nr 10 s. 47-50.

33. Off side. [Powieść]. Warszawa: Iskry 1978, 35 s.

34. Łamanie kołem. [Widowisko telewizyjne]. Telewizja Polska 1979.

35. Sezon po mnie. [Wiersze]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1979, 88 s.

Zawartość

Cykle: Autobiografia; Pieśni ze sztuki pt. „Znajdź kilka szczegółów, którymi różnią się te dwa obrazki” [poz. ]; Patos; Poematy jednodniowe.

36. Ciosy. (Scenariusz filmowy). [Współautor:] G. Zalewski. Dialog 1980 nr 11 s. 55-88. Ekranizacja 1981.

37. Kaskaderka. [Powieść]. Warszawa: Iskry 1980, 240 s.

38. Jeździec na ogniu. [Powieść]. Warszawa: Iskry 1981, 31 s.

39. Gry i zabawy. [Scenariusz filmowy; współautor:] T. Junak. Ekranizacja 1982.

Film nie został dopuszczony do rozpowszechniania.

40. Święto na zapas. [Powieść]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1982, 142 s. Wyd. 2 tamże 1984.

41. Zdaniem obrony. [Scenariusz serialu telewizyjnego]. Telewizja Polska 1984-1993.

Cz. 1. Pętla dla obcego. 1984.

Cz. 2. Sprawa osobista. [Współautor:] L. Staroń. 1984.

Cz. 3. Jeździec na ogniu. [Współautor:] J. Matula. 1987.

Cz. 4. Starzy znajomi. [Współautor:] W. Strzemżalski. 1987.

Na podstawie opowiadania J. Atlasa pt.Stara sprawa”.

Cz. 5. Polowanie na króla Lira. [Współautor:] J. Matula. 1993.

42. Dłużnicy śmierci. Scenariusz filmowy. [Współautor:] W. Gołaszewski. Ekranizacja 1985.

Na podstawie powieści Handlarze jabłek [poz. ].

43. Piwa brak. (Sztuka w jednym akcie). Scena 1985 nr 3 s. 38-41.

44. Scenarzyści. (Sztuka telewizyjna). Telewizja Polska 1987.

45. Duchota. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1988, 188 s.

46. Najdłuższa noc w roku. (Sztuka telewizyjna). Scena 1988 nr 2 s. 38-41.

47. Knockdown. [Powieść]. Warszawa: Agawa 1998, 250 s.

48. Ucieczka z Galaad. Poemat bezsilny 1978-2003. [Wiersze]. Warszawa: Agawa 2004, 124 s.

Słuchowiska radiowe, m.in.

Plantacja. Powst. 1967 [wyróżnienie w konkursie Polskiego Radia].
Tak długo do tych samych miejsc. Polskie Radio 1967.
Torami do nieba. Polskie Radio 1970.
Zapomnieć na chwilę. Polskie Radio 1971.
Numeracja. Polskie Radio 1974.
Vivaldi. Polskie Radio 1977. Druk „Teatr Polskiego Radia” 1977 nr 2 s. 17-26.
Non stop. Polskie Radio 1980 [por. Twórczość poz. ].
Sceny z życia aktorki prowincjonalnej. Polskie Radio 1983.
Twórcze życie. Polskie Radio 1983.
Noc w motelu przy międzynarodowej trasie. Polskie Radio 1988.
Wersal. Polskie Radio 1995.
Parking społecznie strzeżony. Polskie Radio 1997.
Słodkie popołudnia narodu. Polskie Radio 1999.
Kat dla obszczymurów. Polskie Radio 2000.
Era Hamletów. Polskie Radio 2001.

Przekłady i adaptacje

1. J. I. Kraszewski: Zygmuntowskie czasy. Adaptacja sceniczna: M. Bordowicz. Wystawienie: Nowa Huta, Teatr Ludowy 1967.
2. A. F. Prévost: Historia Manon Lescaut i kawalera des Grieux. Adaptacja sceniczna: M. Bordowicz. Wystawienie: Warszawa, Teatr Komedia 1968.
3. J. W. Goethe: Faust. Wystawienie: Warszawa, Teatr Polski 1971.
4. Zamek na Czorsztynie. Libretto na podstawie libretta J.W. Krasińskiego: M. Bordowicz. Muzyka: K. Kurpiński. Prapremiera: Operetka Warszawska 1974.
5. Trzej muszkieterowie. Libretto na podstawie powieści A. Dumasa: M. Bordowicz. Muzyka: R. Czubaty. Prapremiera: Operetka Warszawska 1975.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1968, 2004.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 1. Warszawa 1977 (B. Winklowa).
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (Redakcja).

Ogólne

Artykuły

J. Kłossowicz: Bordowicz turpista czy realista?Dialog1969 nr 5.
K. Mętrak: Teatr jako przedłużenie poezji. Teatr 1971 nr 14.
E. Baniewicz: Bordowicz dramaturg „przetwarzający się. Teatr 1972 nr 23/24.
J. Taranienko: O Galaad, wiosko świata...” „Poezja 1977 nr 3.
S. Bardijewska: Bordowicz: Ku poetyckiemu realizmowi. Dialog 1980 nr 11; przedruk w: Własna przestrzeń. Warszawa 1987.
P. Kuncewicz: Agonia i nadzieja (Literatura polska 1918-1986): Jerzyna, Lemicki, Bordowicz. Przegląd Tygodniowy 1987 nr 15.

Wielki tydzień

W.P. Szymański: We mnie mówi wiatr. W tegoż: Między ciemnością a świtem. Kraków 2005.

Orkiestranty

J. Pieszczachowicz: Echa wojny. W tegoż: Na widnokręgu historii. Kraków 1988.

Duchota

S. Stanik: Pogoda dla kumplów. Nowe Książki 1988 nr 7.

Knockdown

L. Żuliński: Dobra, ale spóźniona powieść. Wiadomości Kulturalne 1998 nr 11.