BIO

Urodzony 30 października 1921 w Warszawie; syn Wacława Bojarskiego, mistrza rymarskiego, i Marii z Zaleskich, urzędniczki. Uczęszczał kolejno do Gimnazjum Św. Stanisława Kostki, Gimnazjum im. W. Górskiego (od 1936), Gimnazjum im. J. Zamoyskiego (od 1938) w Warszawie. Pierwszym utworem, jaki ogłosił, był stylizowany list miłosny nadesłany w 1937 do „Wieczoru Warszawskiego” na konkurs pt. Moja pierwsza miłość (nr 60; podpisany: Zagłoba). W czasie okupacji niemieckiej przebywał w Warszawie. W 1940 zdał maturę na tajnych kompletach Gimnazjum im. J. Zamoyskiego i rozpoczął studia polonistyczne na podziemnym Uniwersytecie Warszawskim. Uczestniczył w kilku akcjach Organizacji Małego Sabotażu „Wawer”. Od 1941 należał do tajnej organizacji Konfederacja Narodu (używał pseudonimu: Czarnota); zajmował się pracą propagandową, odpowiadał za werbunek, organizował w ramach tzw. Studium Słowiańskiego nauczanie języków słowiańskich, sprawował opiekę ideologiczną nad grupą bojową robotników z Ursusa. W kwietniu 1942 był jednym z założycieli, a od stycznia 1943 (po śmierci poprzedniego redaktora, Bronisława Onufrego Kopczyńskiego) – redaktorem, związanego z tą organizacją, pisma „Sztuka i Naród”. Na jego łamach drukował (pod pseudonimami lub anonimowo) opowiadania, wiersze, liryki prozą, artykuły i recenzje teatralne. Za liryk prozą Ranny różą (druk w nr 2, 3/4, podpisany: Marek Zaleski) otrzymał w 1942 I nagrodę w konkursie poetyckim pisma. Działał aktywnie w środowisku literackim związanym z tym miesięcznikiem. Był autorem tekstów i muzyki piosenek żołnierskich popularnych w latach wojny (m.in. O, Natalio ). Uczestniczył w założeniu teatralnej Sceny Eksperymentalnej, w której reżyserował i występował (1942-43). Był związany jako autor i recytator z konspiracyjnym Teatrzykiem Kukiełkowym Kazimierza Pieniążka, dla którego m.in. napisał wspólnie ze Stanisławem Marczakiem-Oborskim szopkę polityczną. Podczas zorganizowanej przez siebie 25 maja 1943 akcji składania kwiatów pod pomnikiem Mikołaja Kopernika w Warszawie, w 400-lecie śmierci uczonego, został śmiertelnie ranny. W szpitalu zawarł związek małżeński z Haliną (Natalią) Marczak. Zmarł 5 czerwca 1943 w Warszawie; pochowany na Cmentarzu Bródnowskim.

Twórczość

1. Ranny różą. [Wiersze]. Zebrał i oprac. J. Tomaszkiewicz. Warszawa 1973, 23 s.

Utwory poetyckie ogłaszane w 1942-1943 w piśmie konspiracyjnym „Sztuka i Naród”.

2. Pożegnanie z mistrzem. [Utwory zebrane]. Zebrał i oprac. J. Tomaszkiewicz. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1983, 201 s.

Utwory w większości publikowane w 1942-1943 w konspiracyjnym piśmie „Sztuka i Naród”.

Zawartość

Zawiera utwory w cyklach: Ranny różą [wiersze i proza poetycka]. – Pożegnanie z mistrzem [opowiadania:] Biegiem w głąb życia; O barze „Pod lampionami”, zielonym nosie i dyktaturze; Jeden dzień z życia Witolda Grabca; Powrót (fragm.) Pożegnanie z mistrzem. – Co po nas zostanie [artykuły:] O nową postawę człowieka tworzącego; Co z tą „państwowotwórczością”?; Proszę państwa; Nowa antologia; Sztuka a państwo; Co po nas zostanie?; Demokracja czy ignorancja?; Prawda?; „Złączy nas wspólny czyn – Z podziemnego teatrzyku [recenzje i drobne utwory publicystyczne]. – Aneks [drobne inedita].

Omówienia i recenzje

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 1. Warszawa 1963.
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (W. Bartoszewski).

Ogólne

Artykuły

[A. Trzebiński] S. Łomień: Wspomnienie o przyjacielu. Sztuka i Naród 1943 nr 9/10; przedruk m.in. w: A. Trzebinski: Kwiaty z drzew zakazanych. Warszawa 1972, w: W gałązce dymu w ognia blasku... Warszawa 1977.
L. M. Bartelski: Wzór na ład serca. W tegoż: Genealogia ocalonych. Kraków 1963 oraz passim, toż w wyd. nast.
Z. Jastrzębski: Literatura pokolenia wojennego wobec dwudziestolecia. Warszawa 1969, passim.
W gałązce dymu w ognia blasku... Wspomnienia o Wacławie Bojarskim, Tadeuszu Gajcym, Onufrym Bronisławie Kopczyńskim, Wojciechu Menclu, Zdzisławie Stroińskim, Andrzeju Trzebińskim. Zebrał i oprac. J. Szczypka. Warszawa 1977 [tu wspomnienia o W. Bojarskim: Z. Łoskot: Kartki o Bojarskim; A. Karpowicz: Andrzej [Trzebiński] i Wacław; N. Bojarska: Ludzie z tamtego brzegu; H. Andrzejewska: Sąsiad z Bednarskiej; J. Andrzejewski: Organizator; N. Bojarska: „Geniuszowi Słowiańszczyzny – Rodacy”; S. E. Bury: Rozmowy zapamiętane; A. Trzebiński: Wspomnienie o przyjacielu, oraz passim w innych wspomnieniach].
J. Tomaszkiewicz: Krótki, gwałtowny pożar” (Portret Wacława Bojarskiego) W: Portrety twórców „Sztuki i Narodu. Warszawa 1983 oraz passim.
B. Błasińska: Na marginesie wierszy Bojarskiego. Poezja 1984 nr 9.
T. Brzozowski: Prelingwizm w poezji pokolenia Kolumbów. W: Poezja pokolenia wojennego. Rzeszów 1989 [dot. też A. Trzebińskiego].
D. Głodowska. „Życie i Myśl1989 nr 5 [dot. też A. Trzebińskiego].
M. Jackiewicz: Groteska w twórczości nowelistycznej Wacława Bojarskiego. Rocznik Naukowo-Dydaktyczny Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie. Filologia Polska 1990 z. 19.
J. Marx: W. Bojarski. „Bo zamkną się nad nami paprocie...” W tegoż: Dwudziestoletni poeci Warszawy. Warszawa 1994 [tu też wybór wierszy W. Bojarskiego].
W. Smaszcz: Mój sen śmiertelny ciałem spełniasz. W tegoż: Miłość bez jutra. Białystok 1994 [tu też wybór wierszy W. Bojarskiego].
A. Trzebiński: Wspomnienie o przyjacielu. W tegoż: Aby podnieść różę. Warszawa 1999.

Pożegnanie z mistrzem

A. Nasiłowska: Myślenie rozdarte. Twórczość 1984 nr 12.
S. Tomala: Twórczość. Miesięcznik Literacki 1985 nr 3.